พญ. อัญชลี เสนะวงษ์ | ทำให้เด็กแพ้แป้งได้กินเค้กวันเกิด
หนึ่งในภารกิจพลิกคุณภาพชีวิตคนของหมอแซนด์ คุณหมอนางฟ้า
ผู้สร้างคอนเทนต์บนโซเชียลมีเดียให้คนรู้ว่าโรคภูมิแพ้นั้นแก้ได้

“เด็กบางคนแพ้พวกแป้ง ดังนั้นเขาจะไม่เคยกินเค้กวันเกิดเลย แต่เรามีวิธีการรักษาที่เรียกว่าภูมิคุ้มกันบำบัดทำให้เด็กที่แพ้อาหารไม่จำเป็นต้องหลีกเลี่ยงไปตลอดชีวิตแล้ว ก็ทำให้เขาไปร่วมงานวันเกิดได้ กินเค้กวันเกิดได้ แม้ไม่กี่คำ มันก็เป็นความสุขของหมอภูมิแพ้”

เด็กหลายคนเกิดมาพร้อมกับอาการแพ้บางสิ่งบางอย่าง แต่การเปลี่ยนภูมิคุ้มทำให้คนไข้สามารถลดอาการแพ้ และได้ปลดล็อคข้อจำกัดในการใช้ชีวิต หมอแซนด์จึงเลือกมาเรียนต่อทางด้านนี้ ซึ่งในสมัยนั้นที่โรงพยาบาลจุฬาฯ มีคนเลือกเรียนเพียงปีละ 8-9 คน

“เด็กบางคนที่แพ้แป้ง แค่เดินผ่านแผงอาหารที่เขาทอดกันแป้งกระจายก็ตัวแดงหายใจไม่ออกแล้ว”

“หลายครอบครัว พ่อแม่ต้องลาออกเพื่อมาทำอาหารให้ลูกกินเพราะไม่เชื่อใจโรงเรียน ปัญหามันไม่จบแค่การเลี่ยง แต่มันจะมีปัญหาแนวพ่อแม่ทะเลาะกันเพราะคนนั้นคนนี้ทำพลาด ปัญหาครอบครัวก็ตามมา”

การรักษาภูมิแพ้จึงเป็นงานท้าทายที่ไม่ใช่เพียงการช่วยชีวิต แต่แก้ไขคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและครอบครัวในทุกด้าน อย่างไรก็ตาม ภูมิแพ้เป็นโรคที่พบได้บ่อย แต่คนกลับไม่ค่อยให้ความสำคัญ หรือไม่ทราบว่ามีทางรักษาได้แล้วอย่างภูมิคุ้มกันบำบัด ซึ่งหากปล่อยโรคภูมิแพ้ทิ้งไว้โดยไม่รักษา ก็อาจนำไปสู่อาการอื่นๆตามมา เช่น เป็นไซนัสง่าย ใต้ตาดำ ภูมิแพ้ลงปอด เป็นต้น

“เด็กบางคนเป็นภูมิแพ้แล้วมีผื่นอักเสบ เขาก็จะอายเพื่อน ไม่ค่อยอยากใส่ชุดนักเรียน เราก็จะยกตัวอย่างให้ฟังว่าสมัยก่อนหมอก็เคยมีผื่นนะ ทั้ง สิว ทั้งสาก ขนคุด แต่ว่าหลังจากดูแลตัวเอง ออกกำลังกาย ดูแลผิวดีๆ ดูสิหมอก็ยังกลับมาผิวสวยได้”

หลายครั้งที่ผลข้างเคียงจากอาการแพ้ไม่ได้จบที่ศูนย์โรคภูมิแพ้ แต่เกี่ยวข้องกับแผนกอื่น เช่น แพทย์ผิวหนัง สูตินรีแพทย์ ศัลยแพทย์ นักโภชนาการ ทางคุณหมอแซนด์ก็จะต้องทำงานประสานกับแผนกอื่นๆของโรงพยาบาลบีเอ็นเอช เพื่อมอบการดูแลแบบองค์รวม ที่ไม่ใช่เพียงรักษาอาการแพ้ แต่ยังดูแลคนไข้ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นทั้งทางกายและทางใจอย่างรอบด้าน โดยเฉพาะเคสร้ายแรงอย่างกลุ่มอาการแพ้ยาเฉียบพลันซึ่งอันตรายถึงชีวิตอย่าง Steven Johnson

“คนไข้ได้ยามา 4 ตัว ประเด็นที่ท้าทายคือเราก็ไม่รู้ว่าเขาแพ้ตัวไหน เราใช้ความร่วมมือหลายแผนก ซึ่งอันนี้เป็นข้อดีของโรงพยาบาล BNH เพราะสังคมที่นี่เป็นเหมือนบ้าน ทุกคนเป็นเพื่อนกัน มีอะไรแล้วก็โทรศัพท์หากันส่งเคสปรึกษากันได้ เพื่อคนไข้แล้วเราไม่มีช่องว่างในการดูแล เราก็ปรึกษาจักษุแพทย์เพราะตาเขาอักเสบ ปรึกษาทางคุณหมอผิวหนังให้มาทำแผล แล้วคุณหมอคนนั้นคนนี้ช่วยกันดู แล้วก็ส่งไปตรวจดูว่าเขาแพ้อะไร คนไข้ก็นอนโรงพยาบาลอยู่เดือนนึงได้ ตอนนี้ก็เจอตัวที่แพ้แล้ว”

“ที่ BNH เราก็ตั้งใจจะจับมือระหว่างแผนกหูคอจมูก หมอปอด หมอภูมิแพ้ ถ้าคนไข้ฟึดฟัดมาทีเดียว เราจะได้ดูทั้งหมดเลยเป็น One Stop Service เพื่อให้คนไข้ได้รับ Complete care”

หน้าที่ในการรักษาอาการแพ้ ทำให้หมอแซนด์ต้องทำตัวเป็นนักสืบตลอดเวลาเพื่อหาสารก่อภูมิแพ้ให้ได้ เธอจะต้องซักประวัติคนไข้ สืบลึกลงไปถึงเรื่องราวในอดีต อาหารการกิน สัมผัสสารอะไรมา คลายข้อกังวลใจ ทดสอบหาสารก่อภูมิแพ้ แล้วจึงค่อยๆรักษาโดยวิธีภูมิคุ้มกันบำบัด โดยปลายทางคือการที่คนไข้สามารถใช้ชีวิตร่วมกับสารก่อภูมิแพ้ได้เกือบเท่าคนปกติ และทลายข้อจำกัดในการดำเนินชีวิต

แต่บางครั้ง สารตั้งต้นของอาการแพ้ก็ไม่ใช่สิ่งอื่นไกล แต่เป็นความเครียดเองที่สั่งให้ร่างกายป่วย อีกหน้าหนึ่งของหมอภูมิแพ้คือต้องช่วยคนไข้ได้เยียวยาสุขภาพจิตโดยการรับฟัง มีหลายครั้งที่ผู้ป่วยเข้ามาพบแพทย์ด้วยอาการแพ้ แต่ตลอดบทสนทนาคือปัญหาความเครียด วิตกกังวลจนนอนไม่หลับ และร่างกายแสดงปฏิกิริยาคล้ายคนเป็นภูมิแพ้ หมอแซนด์จึงมอบการดูแลเพื่อคลายความทุกข์ของคนไข้ให้ได้ ซึ่งการเป็นคนมองโลกในแง่ดี ยิ้มง่าย และอ่อนโยน ช่วยมอบความสบายใจให้คนไข้ยอมเปิดใจเล่าเรื่องราวอันเป็นประโยชน์ต่อการรักษา

“ตอนที่คนไข้ดีขึ้น อย่างเคยเป็นหอบหืด แล้วตอนนี้เขาหายใจได้ดีขึ้น ไปเล่นกีฬาไปวิ่งได้ไปเข้าฟิตเนสได้ อันนี้ก็ทำให้เรามีกำลังใจ มีความสุข”