ความเชื่อหรือความจริงในศาสตร์ภูมิแพ้

Myth and Fact in Allergy

ความเชื่อหรือความจริงในศาสตร์ภูมิแพ้

แพทย์หญิงอัญชลี เสนะวงษ์

BNH Asthma & Allergy centre, BNH hospital

ข้อที่ 1 ภูมิแพ้ไม่มีทางหายต้องเป็นไปตลอดชีวิต

โรคภูมิแพ้เกิดจากพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม ดังนั้นย่อมมีปัจจัยทางพันธุกรรมที่ติดตัวเราไปเสมอ อย่างไรก็ตามภาวะภูมิแพ้บางอย่าง เช่น การแพ้อาหารในเด็กโตขึ้นบางชนิดหายเองได้ตามธรรมชาติ โรคภูมิแพ้อื่นๆ หากมีการรักษาอย่างเหมาะสมจนทำให้โรคสงบจะมีชีวิตประจำวันเท่าคนปกติได้  นอกจากนั้นในปัจจุบันนี้มีวิธีการรักษาด้วยวัคซีนภูมิแพ้หรือภูมิคุ้มกันบำบัดแล้ว เป็นวิธีการใกล้เคียงที่ทำให้หายขาดจากภูมิแพ้ได้ค่ะ

ข้อที่ 2 อาหารที่แพ้ กินไปนานๆจะสะสมเกิดอาการแพ้อาหารแฝงได้

ภาวะแพ้อาหารแบ่งออกเป็นเฉียบพลันหรือหรือไม่เฉียบพลัน การที่ไม่ออกอาการทันทีทันใด เกิดจากการกลไกทางภูมิคุ้มกันที่ค่อยๆใช้เวลาในการแสดงอาการ เช่น โรคลำไส้อักเสบมีเลือดออก หรือ ผื่นผิวหนังอักเสบแบบผื่นสากคัน  ซึ่งอาจใช้เวลาประมาณ 3-7 วันในการแสดงอาการ อย่างไรก็ตามไม่มีการกินสะสมเป็นเดือนๆ แล้วจึงค่อยแสดงอาการทีหลัง

ข้อที่ 3 เลี้ยงสุนัขหรือแมวพันธุ์ขนสั้นไม่ทำให้เกิดการแพ้

สารก่อภูมิแพ้จากสุนัขและแมวเกิดจากเศษรังแคผิวหนังเป็นหลัก สาเหตุรองได้แก่น้ำลาย ต่อมไขมัน หรือปัสสาวะเป็นต้นดังนั้นไม่ว่าสัตว์เลี้ยงจะขนสั้นหรือขนยาว หากมีเศษผิวหนังรังแคหลุดร่วงก็สามารถกระตุ้นทำให้เกิดอาการแพ้ได้ คุณหมอแนะนำให้อาบน้ำทุกสัปดาห์ กำจัดเศษซากผิวหนังรังแคและเศษขน กำจัดแหล่งสะสมในบ้าน ไม่ว่าจะเลี้ยงพันธุ์ไหนนะคะ ถ้าอาการไม่ดีขึ้นปัจจุบันมีวัคซีนภูมิแพ้ทั้งสุนัขและแมวแล้ว

ข้อที่ 4 แพ้อาหารทะเลไม่ควรไปฉีดสารทึบรังสี contrast เพราะมีไอโอดีน

ไม่สัมพันธ์กันเลยค่ะสารที่เราแพ้จากอาหารทะเลมักมาจากในส่วนเนื้อของอาหาร ได้แก่ สารโทโปรไมโอซินซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับสารไอโอดีนในสารทึบรังสี ปัจจัยที่ทำให้เราเสี่ยงต่อการแพ้สารทึบรังสีได้แก่ เพศหญิง,มีประวัติภูมิแพ้โรคประจำตัวโดยเฉพาะหอบหืด หรือเคยแพ้สารทึบรังสีชนิดอื่นมาก่อนในอดีตต่างหากค่ะ

ข้อที่ 5 อาหารที่แพ้ค่อยๆ ลองกินไปทีละนิดเพื่อสร้างภูมิจะได้หายแพ้เอง

ไม่แนะนำเลยค่ะ เพราะการไปกินเองนอกจากจะไม่ได้สร้างภูมิต้านทานแล้วยังอาจจะเกิดอาการอันตรายถึงชีวิต เช่น ลิ้นบวมคอบวม หายใจไม่ออก ความดันต่ำ ถึงแม้ปัจจุบันจะมีวิธีการรักษาด้วยภูมิคุ้มกันบำบัดทางปาก ซึ่งเป็นการค่อยๆให้กินเพื่อสร้างภูมิต้านทาน แต่การรักษานี้ทำในขนาดของอาหารที่เหมาะสม จะกระตุ้นภูมิต้านทานแต่ไม่กระตุ้นภูมิแพ้ และอยู่ในความดูแลของแพทย์ มีการเตรียมยาฉุกเฉินไว้ การไปลองกินเองอาจจะได้รับขนาดที่มากเกินไปกลายเป็นการกระตุ้นภูมิแพ้ ทำให้ยิ่งแพ้มากขึ้น การรักษาภูมิคุ้มกันบำบัดทางปากมีการศึกษาได้ประสิทธิผลชัดเจนในบางชนิดอาหาร เช่น ถั่วลิสง แป้งสาลี นมวัว ไข่ไก่ หรือ ปลา เป็นต้น

ข้อที่ 6 ยาพ่นหรือยากินภูมิแพ้ควรกินเฉพาะตอนมีอาการไม่อย่างนั้นจะติดยาหรือสะสมได้

ยาพ่นจมูกปัจจุบัน ไม่พบว่ามีส่งผลต่อผลข้างเคียงสะสมระยะยาว คำแนะนำของการรักษาภูมิแพ้จมูกหรือหอบหืดแนะนำให้ใช้ยาพ่นชนิดควบคุมอาการที่เป็นการลดอาการอักเสบในทางเดินหายใจสม่ำเสมอเป็นหลักหลายเดือน เนื่องจากหากไม่ใช้และใช้แค่ยาพ่นฉุกเฉินขยายหลอดลม ปอดจะเกิดกระบวนการที่เรียกว่า remodeling  ซึ่งทำให้เสียสภาพความยืดหยุ่น ไม่ตอบสนองต่อยาพ่น เกิดผลร้ายในเวลาต่อมา ในจมูกก็อาจจะเกิดการอักเสบเรื้อรังเกิดเป็นไซนัสอักเสบหรือริดสีดวงจมูก

สำหรับยากินแก้แพ้นั้นหากเลือกตัวที่เป็นรุ่นใหม่ไม่ส่งผลให้ง่วงหรือผลข้างเคียงอื่นๆ การศึกษาพบว่าสามารถกินนานติดต่อกันได้มากกว่า 1 ปี หากเป็นยาแก้แพ้รุ่นเก่าจะเกิดผลข้างเคียงต่อสมองและหัวใจได้ อย่างไรก็ตามก็ตามการกินยาแก้แพ้นานๆ ควรหาสาเหตุต้นตอว่าเกิดจากอะไรและแก้ไขให้ถูกต้องดีกว่าคะ

ข้อที่ 7 ต้องการหายจากอาการภูมิแพ้ต้องย้ายประเทศไปอยู่ที่อื่น

การย้ายประเทศหนีสารก่อภูมิแพ้อาจช่วยให้อาการภูมิแพ้ดีขึ้นได้ช่วงเวลาระยะเวลาชั่วคราว อย่างไรก็ตามคนที่เป็นภูมิแพ้นั้นพบว่าจะมีความเสี่ยงต่อการพัฒนาภูมิคุ้มกันไวต่อสารก่อภูมิแพ้ได้ง่าย ดังนั้นอาจจะทำอาจจะเกิดการแพ้ต่อสารแพ้ใหม่ในประเทศที่ไปอยู่  ทั้งนี้หากแพ้มลภาวะฝุ่นพิษและย้ายไปอยู่ในสถานที่ที่ระดับค่าดัชนีคุณภาพอากาศดีขึ้น จะสามารถส่งผลให้ทางเดินหายใจมีการอักเสบลดลงได้ สำหรับสารก่อภูมิแพ้ในบ้าน เช่น ไรฝุ่น ในการศึกษาปัจจุบันยังพบว่าแม้ในเทือกเขาประเทศยุโรปที่มีอัลติจูดที่สูง แม้พบสารก่อภูมิแพ้นอกบ้าน เช่น ฝุ่นละอองมลภาวะลดลง แต่สารก่อภูมิแพ้ในบ้านเช่นไรฝุ่นก็ยังคงปริมาณมากอยู่ดี

บทความโดย

แพทย์หญิงอัญชลี เสนะวงษ์

ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้ โรงพยาบาลบีเอ็นเอช BNH Asthma and Allergy Centre (BAAC)

ติดต่อสอบถาม หรือทำนัดหมายกับเจ้าหน้าที่ผ่าน LINE @MBRACE

ทำนัดหมายแพทย์ออนไลน์​ | Appointment

พญ. อัญชลี เสนะวงษ์

ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้

ความชำนาญพิเศษ

ภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน

ภาษา

ไทย, อังกฤษ

ทำนัดหมาย


– กุมารเวชศาสตร์ ภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน


– วุฒิบัตรกุมารเวชศาสตร์
– วุฒิบัตรภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน


– 2553 แพทยศาสตร์บัณฑิต คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
– 2559 กุมารเวชศาสตร์ทั่วไป
– 2561 กุมารเวชศาสตร์ ภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน

ตารางออกตรวจแพทย์
วัน เวลา แผนก
จันทร์ 09:00 – 17:00 ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้
อังคาร 09:00 – 17:00 ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้
พฤหัสบดี 09:00 – 17:00 ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้
ศุกร์ 09:00 – 17:00 ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้
เสาร์ 09:00 – 17:00 ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้

บทความที่เกี่ยวข้อง

การแพ้วัคซีน

วัคซีนคือ สารผลิตภัณฑ์ชีวภาพ ใช้ฉีดเข้าสู่ร่างกายเพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกัน การแพ้วัคซีนอย่างรุนแรง พบได้ไม่บ่อย

Read More »

ผู้ป่วยโรคหอบหืดที่เกิดการติดเชื้อ COVID-19

โรค COVID-19 เป็นไวรัสที่มีผลต่อทางเดินหายใจ ในช่วงแรกได้มีข้อสมมุติฐานว่า น่าจะทำให้โรคหอบหืดมีความรุนแรงและติดเชื้อได้ง่ายกว่าคนทั่วไป

Read More »

ไขข้อข้องใจ ทำไมบางทีกินกุ้งแล้วแพ้ บางทีก็ไม่แพ้

ทำไมเวลารับประทานกุ้ง ทำไมถึงแพ้เป็นบางครั้ง หรือแพ้เป็นบางร้าน หรือแพ้เฉพาะบางเมนู ทำให้กังวลใจว่าเป็นภูมิแพ้อาหารอยู่หรือเปล่า

Read More »
ไอคอน PDPA

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายคุกกี้ และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง

ยินยอมทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • คุกกี้ที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง
    เปิดใช้งานตลอด

    เป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับเว็บไซต์ของเรา เนื่องจากคุกกี้เหล่านี้ทำให้เว็บเซิร์ฟเวอร์สามารถตอบสนองต่อการกระทำของท่านได้ อีกทั้งยังช่วยในการแสดงผลหน้าเว็บต่อท่าน และยังรวมถึงมอบประสบการณ์ที่สอดคล้องในระหว่างการท่องเว็บไซต์ คุกกี้เหล่านี้จะคงอยู่จนกว่าจะสิ้นสุดการเยี่ยมชมของท่านและจะถูกลบอัตโนมัติทันที
    รายชื่อคุกกี้ที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง

  • คุกกี้เพื่อการวิเคราะห์/เพื่อประสิทธิภาพ

    ช่วยให้เราสามารถตรวจสอบประสิทธิภาพการทำงานของเว็บไซต์ของเราด้วยจำนวนครั้งการเข้าดูหน้าเว็บและจำนวนผู้เข้าใช้งานเว็บไซต์ โดยบริการวิเคราะห์เว็บจะวิเคราะห์รูปแบบพฤติกรรมของผู้ใช้ ซึ่งเราจะใช้ข้อมูลดังกล่าวในการปรับปรุงประสบการณ์การใช้งานของผู้ใช้หรือค้นหาส่วนต่าง ๆ ของเว็บไซต์ที่ควรได้รับการปรับปรุง อย่างไรก็ตามข้อมูลดังกล่าวไม่สามารถระบุถึงตัวบุคคลได้ (กล่าวคือ เป็นข้อมูลที่ไม่สามารถใช้เพื่อระบุตัวตนของท่านและไม่มีการเก็บรวบรวมหรือประมวลผลข้อมูลส่วนบุคคล เช่น ชื่อ และที่อยู่อีเมลของท่าน) และข้อมูลเหล่านี้ใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางสถิติเท่านั้น
    รายชื่อคุกกี้เพื่อการวิเคราะห์/เพื่อประสิทธิภาพ

  • คุกกี้เพื่อช่วยในการใช้งาน

    ช่วยให้เรารับรู้เมื่อท่านกลับมาเยี่ยมชมเว็บไซต์ของเรา ด้วยข้อมูลนี้เราจึงสามารถปรับแต่งเว็บไซต์ของเราให้เป็นไปตามความต้องการของท่านได้ เพื่ออำนวยความสะดวกในการเยี่ยมชมของท่านให้มีประสิทธิภาพและเฉพาะเจาะจงสำหรับท่านมากขึ้น ซึ่งโดยทั่วไปแล้วข้อมูลที่รวบรวมโดยคุกกี้เหล่านี้จะไม่สามารถระบุตัวตนของท่านได้
    รายชื่อคุกกี้เพื่อช่วยในการใช้งาน

  • คุกกี้เพื่อการโฆษณา

    จะอยู่บนอุปกรณ์ของท่านเพื่อบันทึกหน้าเว็บไซต์หรือลิงค์ที่ท่านได้เยี่ยมชมหรือติดตาม ข้อมูลที่ได้จะถูกใช้เพื่อปรับแต่งเว็บไซต์ของเราและแคมเปญโฆษณาของเราเพื่อให้เหมาะกับความสนใจของท่าน
    คุกกี้เพื่อการโฆษณา

บันทึก