โรคภูมิแพ้และโรคหืดเป็นโรคที่พบบ่อยและเพิ่มขึ้นอย่างมากในปัจจุบัน กลไกลการเกิดโรคนี้เกิดจากการอักเสบเรื้อรัง แล้วส่งผลให้มีการอักเสบในอวัยวะที่เกิดอาการ เช่น โรคภูมิแพ้ทางจมูก โรคหืด ภูมิแพ้ผิวหนัง สาเหตุที่มีการอักเสบเรื้อรังได้แก่ อาหาร สิ่งแวดล้อม โอโซน มลพิษ บุหรี่ ความเครียด
ซึ่งส่งผลทำให้เกิดภาวะเครียดออกซิเดชั่น (oxidative stress) ซึ่งเกิดจากการเสียสมดุลย์ของสารอนุมูลอิสระในร่างกาย ส่งผลต่อการทำงานของเซลล์ กระตุ้นให้หลั่งสารที่ทำให้เกิดการอักเสบและอนุมูลอิสระมาก กระตุ้นกลไกการอักเสบภูมิแพ้ ทำให้มีอาการไอ หอบ ผื่นแพ้ผิวหนัง เป็นต้น
มีการศึกษาพบว่าคนที่ทานอาหารที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระต่ำ จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคหืดและภูมิแพ้ และการทานอาหาร รวมทั้งวิตามินที่มีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ ก็จะช่วยทั้งป้องกันภูมิแพ้และทำให้อาการภูมิแพ้ดีขึ้น
สารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยภูมิแพ้ ได้แก่
- วิตามินซี ช่วยลดสารฮีสตามีนในร่างกาย และทำให้อาการจมูกอักเสบภูมิแพ้ดีขึ้น
- วิตามินอี Alpha-Tocopherol
- วิตามินเอ สาร Beta-Carotene
- Fish Oil มีการศึกษาในหญิงตั้งครรภ์ที่รับประทาน Fish Oil ซึ่งเป็นกรดไขมันอิ่มตัวชนิดดีเช่น DHA หรือ EPA (n-3 polyunsaturated fatty acid) มีทำให้ป้องกันภูมิแพ้ในลูกได้ นอกจากนี้ Fish Oil ยังมีผลต่ออิมมูนทำให้ลดการอักเสบ โดยอาหารที่มีกรดไขมันอิ่มตัวชนิดดี ได้แก่ ปลาจากทะเลน้ำลึก ธัญพืช หรือถั่วชนิดต่างๆ
- กลุ่ม Flavonoid เช่น Quercetin จะช่วยลดการหลั่งสารฮีสตามีน และลดการอักเสบภูมิแพ้ นอกจากนี้ยังมีการศึกษาว่า Propolis หรือ พืชตระกูล ขมิ้น ไพล ยังช่วยลดการอักเสบภูมิแพ้ และอาจทำให้อาการภูมิแพ้ดีขึ้นได้
- Selenium พบในอาการทะเล ถั่ว นอกจากนี้วิตามินซีและอี จะเพิ่มการดูดซึม Selenium มีการศึกษาพบว่าการให้ Selenium ในคนที่มีมีค่าต่ำ ก็จะช่วยทำให้อาการโรคหืด และสมรรถภาพปอดดีขึ้น
- N-Acetyl-Cysteine (NAC) และ Glutathione มีสารต้านอนุมูลอิสะสูง เหมาะสำหรับผู้ที่เสี่ยง (เช่น ได้รับมลพิษทางอากาศ) หรือเป็นโรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจ
อาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ได้แก่ ผลไม้ เช่น ส้ม มะนาว แอปเปิ้ล องุ่นแดง สตรอเบอรี่ มะเขือเทศ ทับทิม เกรปฟรุ๊ต พีช บลูเบอรี่ แครนเบอรี่ ส่วนผัก เช่น หัวหอม กะหล่ำปลี ผักกาดหอม คึ่นช่าย ต้นหอม พริก บร็อคโคลี่ ถั่ว นอกจากนี้ก็มีในสมุนไพรจากธรรมชาติ เช่น ชา ขมิ้นชัน ไพล รวมทั้งน้ำผึ้ง
กลไกในการนำสารต้านอนุมูลอิสระไปใช้ในแต่ละคนไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับระบบเมตาโบลิซิม และยีน นอกจากนี้ การทานสารต้านอนุมูลอิสระมากเกินไป ก็เกิดโทษได้ ดังนั้นจึงควรทานแต่พอเหมาะ และแนะนำมาเจาะเลือดเพื่อวัดระดับในร่างกายจะดีกว่า
บทความโดย
ศ.ดร.พญ. อรพรรณ โพชนุกูล
ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้ โรงพยาบาลบีเอ็นเอช BNH Asthma and Allergy Centre (BAAC)
ทำนัดหมายแพทย์ออนไลน์ | Appointment
ศ.ดร.พญ. อรพรรณ โพชนุกูล
ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้
ความชำนาญพิเศษ
กุมารเวชศาสตร์โรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน
ภาษา
ไทย, อังกฤษ
– สาขา กุมารเวชศาสตร์
– สาขา อนุสาขากุมารเวชศาสตร์โรคภูมิแพ้ และภูมิคุ้มกัน
– อนุมัติบัตรกุมารเวชศาสตร์โรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกันวิทยา คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล
– วุฒิบัตรกุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
– ประกาศนียบัตร American Board Certified in Nutritional Wellness
– ปริญญาเอกสาขา Oral Health Science (International Program) คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
– แพทยศาสตร์บัณฑิต คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
ตำแหน่งทางวิชาชีพ
– นายกสมาคมสภาองค์กรโรคหืดแห่งประเทศไทย(Thailand Asthma Council)
– ผู้อำนวยการศูนย์ความเป็นเลิศด้านโรคภูมิแพ้ โรคหืดและระบบหายใจ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
– ผู้อำนวยการศูนย์ Lifestyle and wellness medical center รพ. ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ
– หัวหน้าหน่วยวิจัยเฉพาะทางสมุนไพรเพื่อรักษาโรคหืดและภูมิแพ้
– รองประธานมูลนิธิโรคหืดแห่งประเทศไทย
ผลงานทางวิชาการ
– ประพันธ์งานวิจัยเกือบ 40 ฉบับ
– เขียนหนังสือเรียน 5 เล่ม รวมหนังสือเรียนนานาชาติ 1 เล่ม
นวัตกรรมและการมีส่วนร่วมในการดูแลโรคหอบหืด
– พัฒนา 3 นวัตกรรมสำคัญเพื่อผู้ป่วยโรคหอบหืด
– จัดตั้งเครือข่ายการดูแลโรคหอบหืด
รางวัลและการยอมรับ
– ได้รับรางวัลนวัตกรรมระดับนานาชาติ 3 รางวัล จากงานเจนีวา เกาหลี ไต้หวัน International Invention Fair
ภารกิจการพูดระหว่างประเทศ
– นำเสนอเป็นวิทยากรระดับนานาชาติในญี่ปุ่น เกาหลี เมียนมาร์ อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ และมาเลเซีย
มุ่งเน้นการวิจัย
– มุ่งเน้นไปที่การรักษาโรคภูมิแพ้แบบใหม่เป็นหลัก
การมีส่วนร่วมของการทดลองทางคลินิก
– มีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในการทดลองทางคลินิกระยะที่ 2 และ 3 สำหรับยาสมุนไพรที่มุ่งรักษาโรคหอบหืด
ตารางออกตรวจแพทย์
| วัน | เวลา | แผนก |
|---|---|---|
| เสาร์ | 09:00 – 17:00 | ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้ |
