อาการของโรคภูมิแพ้เปลี่ยนไปตามช่วงอายุ โดย ในวัยหนึ่งอาจเกิดภูมิแพ้ชนิดหนึ่ง แล้วอาการลดลง หลังจากนั้นก็เกิดภูมิแพ้อีกชนิดตามมา และมักเกิดอาการภูมิแพ้ได้หลายอย่างในคนเดียวกัน วิธีสังเกตว่าตัวเองเป็นโรคภูมิแพ้หรือไม่
อาการของโรคภูมิแพ้แบ่งเป็นระบบต่างๆตามอาการที่แสดงออกดังนี้
โรคแพ้อาหาร (Food Allergy)
ภาวะแพ้อาหารเป็นปฏิกิริยาทางอิมมูนที่ตอบสนองไวผิดปกติต่ออาหารที่รับประทาน โดยมักมีอาการเฉียบพลันหลังจากรับประทานอาหารชนิดนั้น และบางครั้งอาจมีอาการรุนแรงถึงแก่ชีวิตได้ ซึ่งอาการที่เกิดจากระบบอิมมูนชนิด IgE มักมีอาการเร็วหลังได้รับอาหาร โดยอาการที่พบได้แก่ ผื่นลมพิษ คลื่นไส้ อาเจียน ถ่ายเหลว น้ำมูก หอบ ผื่นแพ้ผิวหนัง หรืออาจมีอาการหลายระบบร่วมกันเรียกว่า Anaphylaxis (ได้แก่มีอาการผิวหนัง แน่นหน้าอก หายใจไม่ออก ความดันโลหิตต่ำ)
สำหรับอาหารที่ทำให้แพ้ได้แก่ นมวัว ไข่ อาหารทะเล แป้งสาลี ถั่ว เป็นต้น กรณีอาการแพ้นมวัวที่เกิดจากปฏิกิริยาที่ไม่ผ่านอิมมูนชนิด IgE อาจมีอาการช้าหลังรับประทานนมวัวไปหลายสัปดาห์ ซึ่งอาการที่พบได้แก่ กรดไหลย้อน ปวดท้อง ถ่ายเหลว อาเจียนหรือถ่ายเป็นเลือด
ควรปรึกษาแพทย์เมื่อมีอาการทางผิวหนังหรือทางเดินอาหารเป็นๆหายหรืออาจมีอาการหลายๆระบบโดยที่หาสาเหตุไม่ได้
โรคผื่นแพ้ผิวหนัง (Eczema)
โดยลักษณะผื่นคือ แห้ง แดง คัน มักเป็นบริเวณ หน้า หนังศีรษะ แขนและขา อาการจะคันมาก ทำให้เกาจนเกิดผิวแห้ง หนา ตกสะเก็ด บางครั้งเกาจนเป็นแผลถลอก ติดเชื้อได้ ซึ่งผื่นแพ้ผิวหนังอาจมีสาเหตุกระตุ้นจากอาหารได้ โดยอาหารที่กระตุ้นให้เกิดผื่นแพ้ผิวหนังได้แก่ ไข่ นม แป้งสาลี อาหารทะเล
ควรปรึกษาแพทย์เมื่อ มีอาการรุนแรงจนต้องได้รับยาสเตียรอยด์ทา มีการติดเชื้อจนต้องได้รับยาปฏิชีวนะ มีอาการเรื้อรัง เป็นๆหายๆ ผื่นคันจนรบกวนการนอนหรือกิจวัตรประจำวัน
โรคลมพิษ (Urticaria)
เป็นผื่นนูน แดง คัน ขอบเขตชัด และลักษณะผื่นที่เป็นจะเปลี่ยนที่ โดยที่หายแบบไม่มีร่องรอยเดิม สาเหตุของลมพิษอาจเกิดจากการแพ้อาหาร แพ้ยา การติดเชื้อ ความร้อน ความเย็น รอยกดทับ หรือ เป็นโรคแพ้ภูมิตัวเองก็ได้ บางรายที่เป็นลมพิษเรื้อรังมักไม่ทราบสาเหตุ
ควรปรึกษาแพทย์เมื่อต้องการทราบสาเหตุ มีอาการเรื้อรัง รุนแรงและทานยาแก้แพ้แล้วไม่ดีขึ้น
โรคโพรงจมูกอักเสบภูมิแพ้หรือแพ้อากาศ (Allergic Rhinitis)
เป็นโรคภูมิแพ้ที่พบได้บ่อยที่สุด มักพบในเด็กวัยเรียน และอาจพบร่วมกันกับโรคหืดได้ อาการที่พบบ่อยได้แก่ เป็นหวัดบ่อย หวัดเรื้อรัง คัดจมูก นอนกรน จาม น้ำมูก คันจมูก คันตา หรือเป็นไซนัสอักเสบบ่อยโดยอาการเหล่านี้มักเป็นเรื้อรัง เป็นๆหายๆ หรืออาจมีอาการตลอดทั้งปีได้ เกือบครึ่งหนึ่งของคนที่มีอาการภูมิแพ้ทางจมูกมักจะเกิดภูมิแพ้ทางตา ร่วมด้วย
ควรปรึกษาแพทย์หากมีอาการเยอะจนรบกวนการเรียน การนอน หรือทำให้ติดเชื้อบ่อย เป็นไซนัสอักเสบ
โรคหืด (asthma)
โรคนี้เกิดจากหลอดลมอักเสบเรื้อรัง ทำให้หลอดลมไว เมื่อได้รับสิ่งกระตุ้นทำให้เกิดอาการหลอดลมตีบ มีมูกอุดตันทำให้หายใจไม่ออก แน่นหน้าอก มีเสียงวี้ด ไอบ่อยๆหรือไอเรื้อรังหลังเป็นหวัดได้ อาการเหล่านี้อาจได้รับกระตุ้นจากการติดเชื้อไวรัสทางเดินหายใจ ไรฝุ่น มลพิษทางอากาศ มักมีอาการช่วงกลางคืน หรืออากาศเย็น
ควรไปพบแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการไอเรื้อรัง หอบบ่อย อย่าปล่อยให้โรครบกวนคุณภาพชีวิต
บทความโดย
ศ.ดร.พญ. อรพรรณ โพชนุกูล
ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้ โรงพยาบาลบีเอ็นเอช BNH Asthma and Allergy Centre (BAAC)
ทำนัดหมายแพทย์ออนไลน์ | Appointment
ศ.ดร.พญ. อรพรรณ โพชนุกูล
ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้
ความชำนาญพิเศษ
กุมารเวชศาสตร์โรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน
ภาษา
ไทย, อังกฤษ
– สาขา กุมารเวชศาสตร์
– สาขา อนุสาขากุมารเวชศาสตร์โรคภูมิแพ้ และภูมิคุ้มกัน
– อนุมัติบัตรกุมารเวชศาสตร์โรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกันวิทยา คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล
– วุฒิบัตรกุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
– ประกาศนียบัตร American Board Certified in Nutritional Wellness
– ปริญญาเอกสาขา Oral Health Science (International Program) คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
– แพทยศาสตร์บัณฑิต คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
ตำแหน่งทางวิชาชีพ
– นายกสมาคมสภาองค์กรโรคหืดแห่งประเทศไทย(Thailand Asthma Council)
– ผู้อำนวยการศูนย์ความเป็นเลิศด้านโรคภูมิแพ้ โรคหืดและระบบหายใจ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
– ผู้อำนวยการศูนย์ Lifestyle and wellness medical center รพ. ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ
– หัวหน้าหน่วยวิจัยเฉพาะทางสมุนไพรเพื่อรักษาโรคหืดและภูมิแพ้
– รองประธานมูลนิธิโรคหืดแห่งประเทศไทย
ผลงานทางวิชาการ
– ประพันธ์งานวิจัยเกือบ 40 ฉบับ
– เขียนหนังสือเรียน 5 เล่ม รวมหนังสือเรียนนานาชาติ 1 เล่ม
นวัตกรรมและการมีส่วนร่วมในการดูแลโรคหอบหืด
– พัฒนา 3 นวัตกรรมสำคัญเพื่อผู้ป่วยโรคหอบหืด
– จัดตั้งเครือข่ายการดูแลโรคหอบหืด
รางวัลและการยอมรับ
– ได้รับรางวัลนวัตกรรมระดับนานาชาติ 3 รางวัล จากงานเจนีวา เกาหลี ไต้หวัน International Invention Fair
ภารกิจการพูดระหว่างประเทศ
– นำเสนอเป็นวิทยากรระดับนานาชาติในญี่ปุ่น เกาหลี เมียนมาร์ อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ และมาเลเซีย
มุ่งเน้นการวิจัย
– มุ่งเน้นไปที่การรักษาโรคภูมิแพ้แบบใหม่เป็นหลัก
การมีส่วนร่วมของการทดลองทางคลินิก
– มีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในการทดลองทางคลินิกระยะที่ 2 และ 3 สำหรับยาสมุนไพรที่มุ่งรักษาโรคหอบหืด
ตารางออกตรวจแพทย์
| วัน | เวลา | แผนก |
|---|---|---|
| เสาร์ | 09:00 – 17:00 | ศูนย์รักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้ |
