
เลือกหัวข้อที่ต้องการอ่าน
วัยทองคือใคร ใครคือวัยทอง
สิ่งที่สตรีวัยทองและคนใกล้ตัวต้องรู้ เพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสุขกายสบายใจ
เรื่องอะไรนิดอะไรหน่อย ก็ทำให้คุณแม่น้อยอกน้อยใจจนร้องไห้
คุณภรรยานอนไม่หลับ ลุกขึ้นมาเดินจงกรมกลางดึกทุกคืน
แค่ทำงานพลาดเล็กน้อย แต่เจ้านายก็โกรธเป็นฟืนเป็นไฟ
รุ่นพี่เร่งแอร์ในออฟฟิศจนเราต้องหยิบผ้ามาห่ม พอบ่นหนาวก็โดนบ่นกลับอีกยาว
ถ้าใช่…แล้วเธอคนนั้นอายุช่วง 45-55 ปี ก็แสดงว่าคนใกล้ตัวของคุณกำลังเข้าสู่ช่วงวัยทอง (Menopause) วัยหมดประจำเดือนจะสมบูรณ์เมื่อประจำเดือนไม่มาติดต่อกันเป็นระยะเวลา 1 ปี
ไม่ใช่แค่อารมณ์แปรปรวนและอาการร้อนวูบวาบเท่านั้น ที่อาจเกิดขึ้นในช่วงเปลี่ยนผ่านสู่วัยทอง แต่ยังมีความเสี่ยงอีกมากมายที่อาจเกิดขึ้นแล้วมีแต่แย่ลง ดังนั้น หากคุณคิดว่าคนที่คุณรักกำลังเข้าสู่ช่วงวัยทอง จะต้องอ่านบทความนี้
ธรรมชาติของผู้หญิง จะมีไข่ในรังไข่ติดตัวมาแต่กำเนิดตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดาประมาณ 2 ล้านใบ แล้วพอเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์จะเหลือไข่ราว 4 แสนใบ แต่ละเดือน ไข่จะตกออกจากรังไข่ทีละหลายใบพร้อมกัน ในช่วงวัยรุ่นอาจมีมากถึง 20 ใบ แต่จะลดลงตามอายุ ผู้ที่ใกล้หมดประจำเดือนอาจเหลือไข่ตกออกมาเพียง 1-3 ใบในรอบเดือน แต่ในภาวะปกติจะมีไข่เพียงใบเดียวเท่านั้นที่ได้เดินทางเข้าสู่โพรงมดลูก ส่วนที่เหลือจะฝ่อไป ผนังมดลูกจะหนาขึ้นช่วงไข่ตกเพื่อรองรับการฝังตัวของไข่ที่ได้รับการผสมกับอสุจิ แต่หากไข่ไม่ได้รับการผสมก็จะสลายตัวออกมาพร้อมผนังมดลูกในรูปของเลือดประจำเดือนที่ผู้หญิงคุ้นเคย ซึ่งทั้งหมดนี้เป็นวงจรที่ถูกควบคุมด้วยฮอร์โมนเพศ
และหากในรังไข่หมดไข่แล้ว ก็ไม่มีไข่ตก ไม่มีประจำเดือน ผู้หญิงคนนั้นก็เข้าสู่วัยทองโดยสมบูรณ์ (Post-Menopause) แต่ในความเป็นจริง จะไปผ่ารังไข่ดูว่าไข่หมดแล้วเพื่อวินิจฉัยคงไม่ได้ ดังนั้นแพทย์จึงวินิจฉัยจากฮอร์โมน
ค่าฮอร์โมนบ่งบอกวัยทอง

คุณอาจคุ้นชื่อฮอร์โมนอย่างเอสโตรเจน หรือโพรเจสเทอโรน แต่สิ่งที่คุณหมอจะใช้วินิจฉัยภาวะวัยทอง คือ Follicle-Stimulating Hormone (FSH) ซึ่งมีความสำคัญมาก
ต่อมใต้สมองจะสร้าง FSH ทำหน้าที่กระตุ้นไข่ให้เจริญเติบโตและพร้อมต่อการผสมกับอสุจิ และยังกระตุ้นรังไข่ให้สร้างฮอร์โมนเอสโตรเจน เมื่อได้เอสโตรเจนเพียงพอ เจ้าเอสโตรเจนนี้ก็จะไปสั่งต่อมใต้สมองให้หยุดผลิต FSH ได้แล้ว เป็นวงจรไปเรื่อยๆ แต่ในผู้หญิงใกล้วัยทองซึ่งรังไข่ทำงานได้ไม่ดีแล้ว แม้ได้รับคำสั่งจาก FSH ก็ไม่สามารถผลิตเอสโตรเจนได้หรือผลิตได้น้อย เมื่อต่อมใต้สมองไม่ได้รับคำสั่งให้หยุดสร้าง FSH จึงสูงค้างอยู่อย่างนั้น…แล้วแพทย์ก็จะเจาะเลือดมาตรวจปริมาณ FSH นี้เพื่อวินิจฉัย เลขยิ่งสูง ก็ยิ่งใกล้วัยทอง โดยค่า FSH มาตรฐานสหรัฐอเมริกาที่ใช้ระบุว่า ‘คุณคือวัยทอง’ อยู่ที่ 40 ซึ่งตัวเลขนี้ก็ได้มาจากค่า FSH ของผู้ที่ผ่ารังไข่ไปดูแล้วว่าไม่มีไข่เหลือจริงๆ
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ตัวเลขฮอร์โมน FSH อาจจะขึ้นๆ ลงๆ ได้ในแต่ละรอบเดือน การวินิจฉัยจึงแนะนำให้มาตรวจซ้ำในเดือนถัดไปเพื่อยืนยันผล และวินิจฉัยควบคู่ไปกับข้อบ่งชี้อื่นๆ ด้วย อาทิ อายุ ระยะเวลาที่ประจำเดือนขาด ปัญหาสุขภาพ การเปลี่ยนแปลงของร่างกาย ยาที่กิน เป็นต้น
อาการช่วงเปลี่ยนผ่านสู่วัยทอง
ผู้หญิงช่วงอายุ 45-55 ปี คือช่วงที่ร่างกายกำลังเปลี่ยนผ่านจากวัยเจริญพันธุ์เข้าสู่วัยทอง (Menopausal Transition) ซึ่งร่างกายยังคงมีไข่ตก มีประจำเดือน และสามารถตั้งครรภ์ได้ แต่ทั้งปริมาณไข่และโอกาสในการตั้งครรภ์ก็น้อยเต็มที ฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ตกลงจากประสิทธิภาพของรังไข่ที่ลดลงนี้มีผลต่อการควบคุมการทำงานของระบบประสาทและสมอง รวมถึงการรับรู้อุณหภูมิ รุ่นพี่ที่ออฟฟิศจึงยังรู้สึกร้อนแม้จะเร่งแอร์จนคนอื่นหนาว, มีผลต่อการควบคุมอารมณ์ คุณแม่จึงชอบน้อยอกน้อยใจกับเรื่องเล็กน้อย เจ้านายก็หัวฟัดหัวเหวี่ยงกับปัญหาเล็กๆ, และมีผลต่อการนอนหลับ คุณภรรยาจึงลุกขึ้นมาเดินจงกรมกลางดึกเป็นประจำ
อาการทางอารมณ์ความรู้สึกเหล่านี้ พอร่างกายปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลงได้ก็จะหายไป ซึ่งบางคนอาจจะมีอาการนานหลักเดือน แต่บางคนก็นานถึง 3 ปี หรือมากกว่านั้น
นอกจากนี้ เจ้าฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ลดลงไปนี้ยังทำให้ช่องคลอดไม่ชุ่มชื้นเหมือนเคย พอมันแห้งก็แสบคัน ทำให้ไม่อยากมีเพศสัมพันธ์ไปด้วย สำหรับบางครอบครัวก็อาจเกิดปัญหาความสัมพันธ์ตามมา และแม้ว่าร่างกายของผู้หญิงจะพ้นช่วงเปลี่ยนผ่านนี้ไปแล้ว แต่ปัญหานี้ก็ไม่หายไปเหมือนอาการทางอารมณ์ จะยังคงอยู่ติดตัวผู้หญิงต่อไปจนเข้าวัยทอง แถมตามมาด้วยความเสี่ยงอื่นๆ จากฮอร์โมนที่ลดลง
แต่อาการทางอารมณ์ที่เกิดขึ้นในการเปลี่ยนผ่านสู่ช่วงวัยทองนี้ไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน ขึ้นอยู่กับพันธุกรรม อาหาร รูปแบบการใช้ชีวิต การดูแลตัวเอง และอีกหลายปัจจัย บางคนอาจผ่านช่วงนี้ไปโดยไม่มีปัญหาอะไร แต่หากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนช่วงนี้เริ่มสร้างปัญหาในการใช้ชีวิต ก็ควรเข้าปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม
ความเสี่ยงของผู้หญิงวัยทอง
ฮอร์โมนเอสโตรเจนนี้ นอกจากมีผลต่อการทำงานของระบบประสาทและสมองแล้ว ยังช่วยควบคุมการผลิตคอเลสเตอรอล ลดไขมันร้าย (LDL) รักษาสมดุลของแคลเซียมในกระดูก และช่วยการทำงานของระบบเผาผลาญอาหาร แต่พอร่างกายสร้างเอสโตรเจนได้ไม่เพียงพอในผู้หญิงวัยทอง ก็อาจนำมาสู่อาการไขมันอุดตันในเส้นเลือด หัวใจตีบ โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง ร่างกายที่ดูดซึมแคลเซียมได้ไม่เพียงพอ ทำให้เกิดภาวะกระดูกบาง กระดูกพรุน ระบบเผาผลาญทำงานได้แย่ลง เกิดไขมันสะสมจนอาจนำไปสู่โรคอ้วน หรือช่องคลอดที่แห้งลงก็อาจทำให้ทางเดินปัสสาวะมีปัญหาแสบร้อน กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ เป็นต้น
ก้าวสู่วัยทองอย่างสุขกายสุขใจ
การดูแลตัวเอง รับประทานอาหารดีมีประโยชน์ครบ 5 หมู่ ออกกำลังกายเป็นประจำ ดื่มน้ำให้เพียงพอ พักผ่อนอย่างเหมาะสม ทำสมาธิบริหารจิตใจให้ผ่องใส หลีกเลี่ยงบุหรี่และแอลกอฮอล์ ดูจะเป็นหนทางสู่สุขภาพดีในทุกเพศทุกวัย รวมถึงการเปลี่ยนผ่านสู่วัยทองอย่างสุขกายสุขใจ
แต่ไม่มีอะไรการันตีได้ 100% ว่าการดูแลตัวเองเป็นอย่างดี จะทำให้คุณหรือคนใกล้ตัวไม่พบกับปัญหาของคนวัยทอง
ดังนั้น การหมั่นตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอจะช่วยลดปัญหาจากการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน และโรคความเสี่ยงที่มีโอกาสเกิดกับผู้หญิงวัยทองในข้างต้น เพราะหากมีข้อบ่งชี้ทางร่างกายหรือมีสัญญาณบางอย่าง แพทย์จะสามารถวินิจฉัยและให้การรักษาแต่เนิ่นๆ ไม่ต้องรอให้ถึงวันที่ฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงจนส่งผลกระทบต่อสุขภาพหรือความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง
ฮอร์โมนทดแทน ทางเลือกเพื่อคนวัยทอง
เพราะร่างกายลดการสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนลง จึงเป็นผลให้ความเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ และความเสี่ยงต่อโรคหลายอย่างดังกล่าว ดังนั้น ทางเลือกที่คุณหมอมักแนะนำคือการรับฮอร์โมนสังเคราะห์ทดแทน ซึ่งจะช่วยควบคุมฟังก์ชันการทำงานของร่างกายเหมือนฮอร์โมนเอสโตรเจนจากรังไข่ ทำให้ไม่รู้สึกร้อนวูบวาบ ควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น ช่องคลอดชุ่มชื้น ผิวหนังเปล่งปลั่งกว่าเดิม ควบคุมการผลิตคอเลสเตอรอล รักษาสมดุลของแคลเซียม จึงลดโอกาสเกิดโรคทางระบบหัวใจและหลอดเลือด และโรคทางระบบกระดูกและข้อ
อย่างไรก็ตาม โรคความเสี่ยงในสตรีวัยทองอาจเกิดจากสาเหตุอื่นร่วมด้วย การรับฮอร์โมนทดแทนจึงอาจไม่ใช่การรักษาที่ตรงจุด และไม่ใช่ทุกคนที่สามารถรับฮอร์โมนได้ ในบางราย การรับฮอร์โมนอาจเกิดผลเสียมากกว่าผลดี เช่น ในผู้ป่วยมะเร็ง ผู้ที่มีไขมันในเลือดสูง เป็นต้น จึงควรปรึกษาแพทย์และรับฮอร์โมนโดยอยู่ในความดูแลของแพทย์อย่างเคร่งครัด เพราะร่างกายคนเราเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา
ดูแลสุขภาพสตรีครบจบที่ BNH
นอกจากการเป็นผู้นำด้านการดูแลรักษาโรคสตรีมากว่า 126 ปี แล้ว โรงพยาบาลบีเอ็นเอช ยังมีความพิเศษที่ทำให้ผู้รับบริการทางการแพทย์จากเราเลือกฝากสุขภาพให้เราดูแลอย่างยาวนาน และส่งต่อความเชื่อใจนั้นไปสู่ลูกหลานและคนใกล้ตัว
• ความเชี่ยวชาญ เราเป็นศูนย์รวมของคณะแพทย์เฉพาะทางชั้นแนวหน้าของไทยแทบทุกแขนง จึงสามารถมอบการดูแลที่ครบถ้วนรอบด้านให้คุณและคนที่คุณห่วงใย
• นวัตกรรมการดูแล ไม่ว่าจะเป็นเทคโนโลยีการแพทย์ อุปกรณ์การรักษา ยาและเวชภัณฑ์ เราคัดเลือกสิ่งที่ดีและเหมาะสมที่สุดมามอบให้ผู้รับบริการ
• การดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวม โดยทีมแพทย์สหสาขาวิชาชีพ ประสานงานและปรึกษาส่งต่อเคสระหว่างแพทย์ทุกแผนกอย่างรวดเร็ว
• ใส่ใจดุจญาติมิตร การปรึกษาแพทย์ที่นี่ไม่มีข้อจำกัดด้านเวลา และคุณหมอมอบการดูแลประหนึ่งคนใกล้ชิดเพื่อความสบายใจในการรักษา รวมถึงทีมบุคลากรภายในที่พร้อมมอบบริการด้วยมิตรภาพและรอยยิ้ม
ทุกอย่างที่โรงพยาบาล BNH ให้ความสำคัญ เพื่อตอบโจทย์ Complete Care อันเป็นการดูแลที่เรามุ่งมั่นมอบให้ผู้รับบริการทุกคน สำหรับการดูแลสุขภาพสตรี เรามอบการดูแลทั้งสุขภาพกาย สุขภาพใจ และสุขภาวะทางเพศ เพื่อให้คุณหรือคนที่คุณห่วงใยได้เตรียมความพร้อมและใช้ชีวิตวัยทองอย่างมีความสุข
สุขภาพกาย
- แพ็กเกจเตรียมความพร้อมสู่วัยทอง Women Screening สำหรับผู้หญิงอายุ 35 ปีขึ้นไป ตรวจคัดกรองระดับน้ำตาล ค่าการทำงานของตับไต ค่าไขมัน ฮอร์โมนกระตุันรังไข่ ระดับฮอร์โนเพศหญิง ตรวจภายใน ตรวจเช็คความสมบูรณ์ของมดลูและรังไข่ ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม
- แพ็กเกจช่วงเปลี่ยนผ่านสู่วัยทอง* Perimenopause สำหรับผู้หญิงอายุ 45 ปีขึ้นไปที่กำลังเข้าสู่วัยทอง ประกอบด้วยรายการพื้นฐานเช่นเดียวกับแพ็กเกจแรก และเพิ่มการตรวจความหนาแน่นกระดูก 2 ส่วน Lumbar Spine & Hip
- แพ็กเกจสตรีวัยทอง* Menopause สำหรับผู้ที่หมดประจำเดือนแล้ว 1 ปี นับเป็นผู้ที่เข้าสู่ช่วงวัยทองอย่างสมบูรณ์ ประกอบด้วยรายการพื้นฐานเช่นเดียวกับแพ็กเกจที่สอง โดยเพิ่มการตรวจสารบ่งชี้การสลายกระดูก และสารบ่งชี้การสร้างกระดูก
สุขภาพใจ
แพทย์จะประเมินสภาพจิตใจของผู้รับบริการ เพื่อดูว่าสาเหตุเกิดจากภาวะการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน หรือสาเหตุทางจิตเวช เพื่อรับการดูแลที่เหมาะสมจากแพทย์เฉพาะทาง
สุขภาวะทางเพศ
แพทย์จะประเมินสุขภาวะทางเพศของคนไข้ เพื่อดูว่าสาเหตุเกิดจากการเข้าสู่วัยทอง หรือปัจจัยอื่น เพื่อรับการดูแลที่เหมาะสม
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ศูนย์สุขภาพสตรี โรงพยาบาล BNH โทร 02-022-0850 หรือ 02-022-0788

แพ็กเกจตรวจสุขภาพสตรีวัยหมดประจำเดือน
ดูแลสุขภาพ เตรียมความพร้อมเพื่อเข้าสู่การเปลี่ยนผ่านในช่วงหนึ่งของชีวิตที่คุณผู้หญิงทุกท่านต้องเจอใน “วัยหมดประจำเดือน” เพื่อลดความรุนแรงของภาวะการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายและจิตใจจากระดับฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงไป ให้อยู่อย่างมีคุณภาพทั้งสุขภาพกายและใจ เริ่มได้ตั้งแต่อายุ 35 ปีขึ้นไป
- แพ็กเกจเตรียมความพร้อมสู่วัยทอง Women Screening
- แพ็กเกจช่วงเปลี่ยนผ่านสู่วัยทอง* Perimenopause
- แพ็กเกจสตรีวัยทอง* Menopause