นพ. เอกปฏิภาณ เอี่ยมสกุลนนท์ แพทย์กระดูกสันหลังผู้ชอบค้นคว้าประวัติศาสตร์ด้านอาหารและสุขภาพ ศึกษาการปรับเปลี่ยนวิธีการการออกกำลังกายและไลฟ์สไตล์ เพื่อให้มีสุขภาพที่ดีและชีวิตที่ยืนยาว

แพทย์กระดูกสันหลังผู้ชอบค้นคว้าประวัติศาสตร์ด้านอาหารและสุขภาพ

– นพ. เอกปฏิภาณ เอี่ยมสกุลนนท์ –

นพ. เอกปฏิภาณ เอี่ยมสกุลนนท์ แพทย์ด้านกระดูกสันหลัง ประจำศูนย์กระดูกสันหลัง โรงพยาบาล BNH มีรูปแบบการดำเนินชีวิตที่ไม่เคยหยุดนิ่ง เขาเป็นหนอนหนังสือและคอดนตรีที่มีเรื่องให้ได้แลกเปลี่ยนกับคนไข้ตลอด คุณหมอมักกระตือรือร้นที่จะทำสิ่งต่าง ๆ ทั้งเพื่อพัฒนาตัวเองและเพื่อช่วยเหลือผู้อื่น โดยเฉพาะคนไข้ แต่เขาเองก็เคยผ่านทั้งโรคมะเร็งและโรคอ้วน จากการศึกษาค้นคว้าและมีวินัยในการใช้ชีวิต ทำให้เขามีสุขภาพที่ดี รอดชีวิตจากการเป็นมะเร็งมา 10 ปี โดยไม่เป็นซ้ำ และเป็นผู้ที่ตรวจพบว่าไม่มีหินปูนเกาะเส้นเลือด (Calcium score –zero) ติดต่อกันมาเป็นเวลา 5 ปีจนถึงปัจจุบัน สุดท้ายก็ตกผลึกได้และค้นพบสมดุลชีวิตในแบบของตัวเองในวันนี้

เด็กพะเยา เมืองเล็กๆแสนสงบแห่งลุ่มน้ำอิง

ด.ช.เอกปฏิภาณ มีความใฝ่ฝันอันยิ่งใหญ่เหมือนเด็กผู้ชายทั่วไป แต่แล้วความฝันนั้นก็หายไปด้วยข้อจำกัดในชีวิตจริง

“ตอนเด็กผมไม่ได้อยากเป็นหมอตั้งแต่แรก ผมอยากเป็นนักบินอวกาศ เพราะว่าดูการ์ตูนเยอะ คิดว่าได้ออกไปนอกโลกมันเท่ดีและได้ไปผจญภัยในอวกาศ แต่ว่าพอมีข่าวกระสวยอวกาศแชลเลนเจอร์ระเบิดในปี 2529 ผมก็เลยไม่เอาแล้วดีกว่า ตอนมัธยมก็เปลี่ยนมาอยากขับเครื่องบิน สมัยก่อนหนังเรื่อง TOPGUN ดังมาก มันจะมีเครื่องบินรบสหรัฐรุ่น F14 Tomcat ที่ทอม ครูซ ดาราฮอลลีวูดชื่อดังขับ มันจะขึ้นลงแนวดิ่งได้และเป็นเครื่องบินประจําเรือบรรทุกเครื่องบินของสหรัฐ ผมอยากขับเครื่องบินแบบนั้นมาก แต่เมืองไทยไม่มีเรือบรรทุกเครื่องบิน ก็ดูท่าจะไม่ได้ขับแล้ว ความฝันนั้นเลยค่อย ๆ หายไป”

ชีวิตเด็กชายจากรอบนอกอำเภอเมือง จังหวัดพะเยา เป็นไปอย่างเรียบง่ายและสโลว์ไลฟ์ และการได้ใกล้ชิดกับพระพุทธศาสนาเพราะบ้านของ ด.ช.เอกปฏิภาณ อยู่ใกล้วัด เขามักติดตามคุณตาไปทำบุญในตอนเช้า ตอนบ่ายก็เข้าไปเคาะระฆังที่วัดเพื่อให้ชาวบ้านมาฟังธรรม ทำให้เขาได้ซึมซับคำสอนและธรรมะมาตั้งแต่เด็ก

วันหนึ่งเมื่อครั้งอยู่มัธยมปลาย เอกปฏิภาณป่วยหนักต้องรักษาตัวในโรงพยาบาลด้วยโรคติดเชื้อ มีแพทย์ทางหูคอจมูกมาดูแลอยู่หลายวันจนเขาหายป่วย ออกจากโรงพยาบาล และกลับไปเรียนหนังสือได้ ทำให้เขาประทับใจมาก จึงเป็นครั้งแรกที่เขาเริ่มสนใจอาชีพนี้

อย่างไรก็ตาม การศึกษาวิศวกรรมศาสตร์ดูจะใกล้เคียงกับความฝันที่จะเป็นนักบินอวกาศมากกว่า ตัวเขาเองก็ชอบเครื่องยนต์กลไกด้วย เขาจึงไปลงเรียนพิเศษวิชาพื้นฐานวิศวกรรมเพื่อเตรียมสอบเข้าเรียนคณะวิศวกรรมศาสตร์

“สมัยนั้น ที่จังหวัดภาคเหนือเขาจะมีโควตาพิเศษจังหวัดละ 1 คน ถ้าสอบผ่านก็จะมีสิทธิได้ไปสอบหมอโควตาภาคเหนือ วันหนึ่งครูก็มาพานักเรียนไปสอบโควตานี้กันครึ่งห้อง เราก็ไม่ได้คิดอะไร ปรากฏว่าสอบผ่าน และได้รับคัดเลือกไปสอบรอบสอง ที่บ้านดีใจมาก แต่เราก็ยังลังเลว่าจะเอาไม่เอาดี ”

ช่วงก่อนการประกาศผลการคัดเลือกเข้าเรียนคณะแพทยศาสตร์โควตามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เอกปฏิภาณต้องไปเข้าค่ายรักษาดินแดนที่ดอยช้าง จังหวัดเชียงราย เป็นเวลา 7 วัน เขาวุ่นอยู่กับการฝึกหนักทั้งวันแบกปืนเดินขึ้นลงดอย เป็นกิจกรรมที่ลำบากมาก ในวันสุดท้ายของการฝึกซึ่งเป็นวันเดียวกับวันประกาศผลการคัดเลือกโควตา พวกเราได้ที่เดินมา 10 กว่ากิโลเมตรในตอนกลางวัน แล้วกลางคืนฐานแตก ต้องหาทางกลับไปที่ค่ายพักโดยไม่ให้โดนจับ เขาได้คุยกับเพื่อนว่าขอแค่ให้ได้รอดกลับบ้านก็พอ ส่วนผลการสอบคัดเลือกที่จะประกาศคืนนี้จะเป็นอย่างไรก็ช่างมัน แต่สุดท้ายเขาก็รอดกลับมาได้ พอเขากลับมาบ้านแล้วเขาก็เหนื่อยจนสลบไสลไม่ได้สนใจอะไรทั้งนั้น คืนนั้นทางบ้านรอฟังผลการประกาศทางวิทยุ…แล้วก็ปรากฏชื่อนายเอกปฏิภาณดังขึ้นมา

หลังจากนั้น เขาจึงได้เริ่มชีวิตนักศึกษาแพทย์ที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ชีวิตการเรียนแพทย์นั้นต้องเรียนอย่างหนัก แต่เขาก็ได้ใกล้ชิดกับธรรมชาติที่สวยงามของเชียงใหม่

ด้วยความชอบในเครื่องยนต์กลไกที่ยังคงมีอยู่ นศพ.เอกปฏิภาณ จึงสนใจเรียนในแผนกกระดูกและข้อ หลังจากเรียนจบ 6 ปี เขาก็ได้รับการคัดเลือกให้เป็นแพทย์ใช้ทุนที่โรงพยาบาลมหาราชเชียงใหม่ (โรงพยาบาลสวนดอก) และเลือกเรียนต่อเฉพาะทางด้านกระดูกและข้อ และต่อมาได้มาปฏิบัติงานที่โรงพยาบาลลำพูน ซึ่งเป็นเมืองนิคมอุตสาหกรรม คนในพื้นที่ขับขี่รถจักรยานยนต์กันมาก และตามมาด้วยอัตราการเกิดอุบัติเหตุที่สูง ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับกระดูก ข้อ และเส้นเอ็น แทบจะเรียกได้ว่าหมอเอกปฏิภาณต้องรักษาคนไข้กลุ่มนี้ทั้งวันทั้งคืน ต่อมาเขาก็พบว่าตัวเองสนใจงานด้านกระดูกสันหลัง จึงไปเรียนต่อด้านนี้ที่ประเทศเกาหลีใต้ ที่ทำให้เขาได้พบกับศาสตราจารย์ซุก จาก Inje University , Sanggye Paik Hospital ในกรุงโซล อาจารย์ท่านนี้มีชื่อเสียงในการรักษาอาการหลังคดได้ประสบผลสำเร็จเป็นอย่างสูง และทำให้หมอเอกปฏิภาณประทับใจมากเมื่อได้เรียนรู้จากท่าน

ชีวิตมาถึงจุดเปลี่ยนอีกครั้งเมื่อหมอเอกปฏิภาณได้ย้ายมาอยู่กรุงเทพฯ และได้มาเริ่มงานเป็นแพทย์ เต็มเวลาที่โรงพยาบาล BNH เมื่อ พ.ศ.2548 ซึ่งเป็นปีแรกที่โรงพยาบาล BNH เริ่มเปิดศูนย์การรักษาด้านกระดูกสันหลังแบบครบวงจรในชื่อ BNH Spine Center คุณหมอจึงเป็นแพทย์ประจำรุ่นแรกตั้งแต่เริ่มมีการบุกเบิกศูนย์กระดูกสันหลัง ซึ่งคุณหมอก็ประทับใจในโรงพยาบาลนี้ ที่แพทย์แผนกต่าง ๆ มีการดูแลคนไข้อย่างใกล้ชิด อบอุ่น และมีการปรึกษาเคสหรือส่งต่อเคสคนไข้กันอย่างต่อเนื่อง ไม่สะดุด และมอบความทุ่มเทในการดูแลคนไข้แต่ละรายอย่างเต็มที่โดยไม่มีข้อจำกัดด้านเวลา และที่สำคัญคือบรรยากาศภายในโรงพยาบาลสงบมากและเป็นส่วนตัว ทำให้เขาอยู่ร่วมทีมแพทย์ BNH มาเกือบ 20 ปีแล้ว

ปวดหลังเรื่องไม่เล็ก

เมื่อ 10 ปีที่แล้ว มีคนไข้สูงอายุชาวยุโรปที่มีปัญหาปวดหลังมากจากโรคกระดูกสันหลังเสื่อม โพรงกระดูกสันหลังตีบแคบกดทับเส้นประสาทจนไม่สามารถเดินได้ เขาเดินทางมาจากภูเก็ตเพื่อมารักษากับหมอเอกปฏิภาณ ซึ่งทำให้คนไข้กลับมาเดินได้หลังจากผ่าตัดเสร็จและหายดีเป็นปกติ และยังคงกลับมาเยี่ยมทุกปีจนถึงปัจจุบันโดยไม่เคยขาด กลายเป็นความสัมพันธ์ระยะยาวกับคนไข้ที่คุณหมอประทับใจที่สุด เคสคนไข้ที่ยังคงติดต่อกับคุณหมอหลังสิ้นสุดการรักษาไปนานเช่นนี้ยังมีอีกมาก แต่หายากที่จะได้พบหน้ากันอย่างต่อเนื่อง อย่างอีกรายคือคนไข้ซึ่งเป็นนักท่องเที่ยวสูงวัยจากออสเตรเลียที่มีอาการปวดหลังรุนแรงกำเริบจนต้องรับการผ่าตัดด่วน หลังจากหายดีคนไข้ก็ได้เดินทางกลับประเทศตามปกติ และภรรยาของเขาก็ยังคงเขียนจดหมายมาขอบคุณและเล่าอาการของสามีเมื่อเดินทางกลับประเทศไปแล้ว

การรักษาโรคทางกระดูกสันหลังในคนไข้กลุ่มผู้สูงอายุนี้ยังท้าทายคนเป็นหมอมากที่สุด ด้วยสภาพร่างกายที่เปราะบางเพราะความเสื่อมแห่งวัย คุณหมอจึงต้องวางแผนการผ่าตัดให้แผลเล็ก เลือดออกน้อย และเสร็จไวที่สุด เพื่อลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับคนไข้ให้มากที่สุด

และอีกเคสที่นับเป็นความเสี่ยงของทั้งคนไข้ ทั้งคุณหมอเอกปฏิภาณและทีมงาน คือการผ่าตัดให้ผู้ป่วยโรคติดต่อทางเลือดอย่าง HIV การทำหัตถการให้ผู้ป่วยโรคกลุ่มนี้ จะต้องระวังเป็นพิเศษ เพราะความผิดพลาดอาจทำให้คนในทีมติดเชื้อจากคนไข้ได้…แต่การผ่าตัดของคุณหมอก็มักผ่านพ้นไปได้ด้วยดี

“ผมดูแลคนไข้ทุกระบบ ทั้งที่เกี่ยวข้องกับกระดูกสันหลังและส่วนอื่น ๆ ให้หายเป็นปกติ แล้วกลับไปใช้งานได้ใกล้เคียงสภาพก่อนที่เขาจะมีปัญหา และก็มีการมอนิเตอร์เฝ้าระวังดูแลป้องกันไม่ให้เป็นอีก รวมถึงการหาต้นเหตุของปัญหาที่ซ่อนอยู่แต่แรกจนทําให้ร่างกายมีปัญหาต่อเนื่องมาสู่ระบบต่าง ๆ ผมก็ไปแก้ตรงจุดนั้น”

นี่คือนิยามการรักษาโรคของหมอเอกปฏิภาณ ที่มอบ Complete Care มุ่งเน้นการดูแลแบบองค์รวมเพื่อป้องกันและรักษาโรคอย่างรอบด้าน แม้ว่าแนวทางการดูแลบางอย่างอาจไม่ได้เกี่ยวข้องกับโรคทางกระดูกสันหลังโดยตรง แต่คุณหมอก็จะพิจารณาไปถึงปัจจัยอื่นเพื่อให้คนไข้ได้รับคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุด

“อย่างอาหารที่เรากินเข้าไปก็เป็นสาเหตุหลักทำให้เกิดการอักเสบ คนทั่วไปอาจจะไม่ได้รู้สึกว่าสิ่งที่กินกันเป็นปกติจะทำให้มีปัญหาตามมาภายหลัง ยกตัวอย่างเช่นพวกน้ำตาล น้ำมันพืชโอเมก้า 6 และไขมันทรานส์ ที่ทําให้มีปัญหาการอักเสบเรื้อรังและเป็นโรคต่าง ๆ รวมถึงโรคทางกระดูกและข้อด้วย”

แม้กระทั่งโรคยอดฮิตของคนทำงานอย่างออฟฟิศซินโดรม ที่คนไข้หลายรายผ่านการบำบัดรักษามาแล้วหลายวิธีแต่ก็ยังไม่หาย สุดท้ายอาจต้องมาดูที่กระดูกโดยตรง ซึ่งหมอเอกปฏิภาณก็จะทำงานร่วมกับแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู ในการดูแลแบบบูรณาการระหว่างแผนกเพื่อหาสาเหตุและแก้ปัญหาให้ได้ตรงจุดที่สุด

“กลุ่มนี้ต้องหาสาเหตุว่าเป็นอะไรกันแน่ มันอาจจะไม่ใช่กล้ามเนื้ออักเสบธรรมดา อาจมีอย่างอื่นซ่อนอยู่ เช่น โครงสร้างของร่างกายไม่ปกติ มีกระดูกหลังโค้ง หลังคด หลังแอ่น ซึ่งมักเจอได้บ่อยโดยเฉพาะในผู้หญิง ทำให้กล้ามเนื้อไม่สมดุล พอไม่ค่อยออกกำลังกาย กล้ามเนื้อก็ไม่แข็งแรง นั่งทํางานผิดท่าเป็นประจํา ก็เลยมีปัญหาปวดขึ้นมา ถ้าไม่ได้ไปหาสาเหตุจริง ๆ รักษาอาการปวดไปก็จะกลับมาเป็นใหม่”

การรักษาของคุณหมอเอกปฏิภาณ เริ่มจากการมอบบรรยากาศที่เป็นมิตร สร้างความรู้จักผ่านการพูดคุยจนคนไข้รู้สึกสบายใจ แล้วจึงอธิบายขั้นตอนการรักษาต่าง ๆ โดยละเอียด รวมถึงเล่าเคสใกล้เคียงที่คุณหมอเคยดูแล เพื่อให้คนไข้มั่นใจในตัวคุณหมอ

ประสบการณ์จากคนไข้ มักบอกต่อกันว่าคุณหมอเป็นคนคุยสนุก ซึ่งก็มาจากความสนใจในหลายด้านที่ทำให้เขามักมีจุดร่วมที่นำมาแบ่งปันแลกเปลี่ยนกับคนไข้ได้ง่าย

ตัวหนังสือและเสียงดนตรี

“ผมเป็นคนที่เปิดกว้าง อ่านหนังสือหลายแนว ถ้าผมอยากรู้ลึกเรื่องอะไร ผมจะตามไปดูสาเหตุถึงต้นทางเลย”

หนึ่งในหนังสือที่คุณหมอชอบอ่านคือหมวดประวัติศาสตร์ ไม่ว่าจะประวัติศาสตร์ไทย หรือประวัติศาสตร์โลก หากมีใครสนใจประเด็นอะไร คุณหมอก็มักจะเล่าเท้าความไปได้ยาว และเพราะแทบทุกสิ่งล้วนมีความสัมพันธ์กับประวัติศาสตร์และเรื่องราวในอดีต แม้กระทั่งเรื่องอาหารที่ทานเข้าไป หากศึกษาประวัติศาสตร์ จะพบว่าอาหารบางอย่างที่บอกว่ามีคุณประโยชน์หลายอย่าง แท้จริงแล้วไม่ได้เป็นอย่างที่กล่าวอ้าง แต่มีการใช้การโฆษณา และการตลาดเพื่อให้คนหลงเชื่อว่าดี ต่อมาภายหลังพบว่าไม่จริง แถมยังมีโทษมาก

“เลยได้รู้ว่าทำไมถึงมีงานวิจัยออกมาแบบนั้นแบบนี้ เพราะมันมีที่มาทางประวัติศาสตร์ เราก็บอกคนไข้ได้”

นอกจากการอ่านหนังสือแล้ว เมื่อมีเวลาว่าง คุณหมอก็ชอบฟังเพลง โดยเฉพาะเพลงละติน ที่มีจังหวะสนุกสนานรวดเร็ว เมื่อก่อนเขาสะสมเทปคาสเซ็ท พอมาเป็นยุคของแผ่นซีดี เขาก็หันมาสะสมซีดีเพลง จนถึงตอนนี้กลายเป็นยุคฟังเพลงทางออนไลน์ ก็ทำให้คุณหมอได้กลับมาฟังเพลงเก่า ๆ มากขึ้น

“ผมฟังชากีล่ามาตั้งแต่เขาเพิ่งเริ่มดัง นอกจากนั้นที่ชื่นชอบก็มี เอนริเก้ อิเกลสเซียส, คาร์ลอส วิเวส สมัยก่อนผมก็รู้จักไม่กี่คน ตอนหลังพอมาเข้า YouTube พอเราลองฟังไปเพลงนึง ก็จะมีอันถัดไปต่อขึ้นมา ผมก็ตามไปดูนักร้องอีกคนด้วย เลยได้รู้ว่าเพลงนี้มันเจ๋งเหมือนกับสไตล์ที่เราชอบเลย”

แม้จะไม่ได้มีวงดนตรี ไม่ได้ขึ้นเวทีจริงจัง แต่ในสมัยก่อนคุณหมอก็เล่นกีตาร์สนุกกับกลุ่มเพื่อน และได้รับเชิญขึ้นเวทีไปร้องเพลงเป็นประจำ

ด้วยความเป็นแพทย์และเป็นนักอ่าน หมอเอกปฏิภาณอธิบายต่อเรื่องความรู้สึกชอบในเสียงดนตรีของเขาซึ่งเป็นสิ่งที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เพราะมันทำให้เพิ่มฮอร์โมนความสุข อย่างโดปามีนและเซโรโทนิน ทำให้รู้สึกมีความสุขสนุกสนาน และมีความกระตือรือร้น กระตุ้นให้ทำงานต่าง ๆ ได้สำเร็จลุล่วง โดยหลักการจึงต้องเพิ่มฮอร์โมนกลุ่มนี้ให้ได้มากเข้าไว้ และการฟังเพลงก็เป็นหนึ่งในวิธีนั้น นอกจากนี้ เสียงเพลงยังช่วยลดความเครียดในร่างกายที่เกิดจากฮอร์โมนคอร์ติซอล หรือฮอร์โมนแห่งความเครียด ซึ่งเป็นศัตรูตัวร้ายต่อกระดูก เพราะมันไปกระตุ้นการทำลายกระดูก และลดการสร้างกระดูก ทั้งยังส่งผลเสียต่อระบบอื่น ๆ ของร่างกาย นอกจากนี้ การฟังเพลงยังทำให้จิตใจสงบ มีสมาธิในการทำงาน และแน่นอนว่าทำให้รู้สึกมีความสุข

เดินสายเพื่องานและครอบครัว

“ผมมีลูก 2 คน ผู้หญิงกำลังเข้าสู่วัยรุ่น ก็อยากให้เขามีความสุข ให้เขาได้ทําในสิ่งที่ชอบและทำให้ดีที่สุด ผมค่อนข้างใจดี ตามใจลูก แล้วค่อยไปเข้มงวดในบางเรื่อง เช่น กิจวัตรประจําวันพวกนี้ ก็ต้องทําให้เรียบร้อย ผมมักสอนลูกให้ได้ลองทำสิ่งใหม่ สอนให้เขาพึ่งพาตัวเองได้ และมี Mindset ที่ดี”

ลูกสาวทั้งสองคนเรียนอยู่โรงเรียนซึ่งมีกิจกรรมให้ทำเยอะ และหลายอย่างก็อยู่ในหลักสูตรที่ลูกต้องเรียน คุณหมอก็จะให้ลูกได้เรียนพิเศษเสริมเพื่อให้พวกเขาเข้าใจถ่องแท้มากขึ้น เช่น วิทยาศาสตร์ หรือภาษาฝรั่งเศส บางอย่างที่ลูกชอบ เขาก็พร้อมสนับสนุน ลูก ๆ จึงได้เรียนไวโอลินและเปียโน และได้มีโอกาสแสดงร่วมกับวงดนตรีที่รวมกลุ่มกับเพื่อน ๆ ตามงานต่าง ๆ

“ผมต้องรักษาสมดุลทั้งเรื่องงานเรื่องครอบครัว ต้องแบ่งเวลาให้มันราบรื่น”

แม้คุณหมอจะทำหน้าที่หมอโดยเฉลี่ย 7 วันต่อสัปดาห์ แต่กระนั้นเขาก็ยังทำหน้าที่พ่อเต็มเวลา ในวันธรรมดา เขาจะตื่นตั้งแต่ 6 โมง เพื่อมาเตรียมส่งลูกไปเรียน หากมีกิจกรรมอะไร เขาก็พยายามไปร่วมงานโรงเรียนของลูกเป็นประจำ โดยแบ่งเวลาให้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด เพื่อไม่ให้กระทบทั้งงานและครอบครัว

“ถ้ามีเคสผู้ป่วยใน ผมก็ต้องออกตรวจคนไข้ทุกวัน วันเสาร์ต้องส่งลูกเรียนไวโอลิน เปียโน คณิตศาสตร์ และภาษาฝรั่งเศส แต่โชคดีที่โรงเรียนที่สอนพิเศษ โรงเรียนสอนดนตรีและโรงพยาบาลที่ทำงานอยู่ใกล้ ๆ กัน ทำให้ผมสามารถรับส่งเด็ก ๆ ได้อย่างราบรื่นทั้งวัน”

ตารางชีวิตที่แน่นแต่ก็ยังลงตัวของหมอเอกปฏิภาณนี้ ทำได้เพราะมีตัวช่วยสำคัญอย่างแอปพลิเคชัน TimeTree ที่เขาใช้บริหารจัดการเวลา เมื่อว่างเว้นจากภารกิจแต่ละวัน จึงมีเวลาไปอ่านหนังสือและฟังเพลงตามที่ชอบได้

เมื่อหมอเป็นมะเร็ง

“ตอนนั้นมีเครื่อง MRI มาใหม่ เขาก็ต้องการอาสาสมัครมาลองเครื่อง ผมก็ไปลอง สแกนออกมาก็ไม่มีอะไร อีกปีผมก็มาลองอีก ผมก็ไม่ได้สนใจอะไร แต่ อ.สัญชัย ศัลยแพทย์ระบบทางเดินปัสสาวะของโรงพยาบาล BNH ได้นำเอาภาพผลสแกนของผมมารีวิว…แล้วเขาก็พบว่ามันมีอะไรแปลก ๆ”

ก่อนหน้านั้นค่าเม็ดเลือดแดงในปัสสาวะของคุณหมอจะเกินกว่าค่ามาตรฐานไปนิดหน่อย แต่เพราะตรวจแล้วก็ยังคงที่ตลอด และไม่มีอาการข้างเคียงอื่น คุณหมอจึงคิดว่าไม่มีอะไร แต่วันหนึ่งเมื่อมีแพทย์เฉพาะทางนำผลตรวจ MRI ของเขามาดู จึงเห็นว่าสิ่งที่คิดว่าปกตินั้นมันไม่ได้ปกติอย่างที่คิด ไตด้านขวาของเขามีก้อนนูนอยู่นิดหน่อย

“ที่คนทั่วไปเจอบ่อยคือซีสต์หรือถุงน้ำ แต่มันต้องดูให้ดีว่าเป็นถุงน้ำธรรมดามั้ย แพทย์ก็คุยกันว่ามันไม่เกี่ยวกับค่าเม็ดเลือดแดง พอนัดมาตรวจติดตามอาการอีกที มันเหมือนมีอะไรไม่รู้อยู่ข้างในซีสต์ด้วย อย่างนี้ก็ไม่ธรรมดาแล้ว แต่ว่าบอกไม่ได้ว่าเป็นอะไรข้างใน จะต้องตัดมาตรวจ”

หมอเอกปฏิภาณตรวจพบความผิดปกติในถุงน้ำในเดือนมกราคม แต่เขากลับเก็บเรื่องทั้งหมดเป็นความลับกับครอบครัวเพราะกำลังจะมีทริปพาทั้งบ้านไปญี่ปุ่นในเดือนมีนาคม เขาจึงไม่อยากให้ใครต้องเป็นกังวลเพราะเขา หลังจบทริปกลับมา คุณหมอเข้ารับการผ่าตัดตรวจชิ้นเนื้อ และปรากฏว่ามันคือก้อนมะเร็งระยะแรก โชคยังดีที่คุณหมอรับการผ่าตัดตัดเนื้อร้ายทิ้งบางส่วนโดยที่ยังสามารถเก็บไตเอาไว้ได้

“ในที่สุดก็ได้เวลาจัดการผ่าตัดในวันที่ 3 เม.ย. พ.ศ.2557 นำก้อนขนาด 3 เซนติเมตรออกมา และตัดเอาเนื้อไตแค่บางส่วนออกบริเวณก้อน ไม่ต้องตัดเอาไตทั้งอันทิ้ง ทุกอย่างผ่านไปด้วยดี ตอนนี้ผ่านมา 10 ปี นัดตรวจซ้ำมาตลอดก็ไม่เจออะไรอีก เรื่องนี้จบแล้ว”

คุณหมอผ่านช่วงเวลาที่ทั้งลำบากทั้งโดดเดี่ยวในช่วงนั้นมาได้ด้วยหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา มองโลกตามความเป็นจริง ทุกอย่างมีเปลี่ยนแปลง มีเกิดก็มีดับ มีสติเป็นที่ตั้ง และฝึกวิปัสสนาเพื่อลดความเครียด ทำให้เขาไม่ฟุ้งซ่าน และยังคงมองโลกในแง่ดี

ความโชคดีอีกอย่างของเขาคือ ช่วงแรกตอนมาเริ่มงานที่โรงพยาบาล BNH มีเจ้าหน้าที่ของบริษัทประกันชีวิตแห่งหนึ่งโทรมาแนะนำประกันโรคร้ายประเภทเจอจ่ายจบ เขาที่ยังไม่มีประกันสุขภาพและยังสุขภาพแข็งแรงดีก็ช่วยซื้อไปโดยไม่คิดอะไรและไม่คิดว่าวันหนึ่งจะได้ใช้ สุดท้ายก็ได้ใช้จริงๆ และคุ้มครองค่ารักษาพยาบาลทั้งหมด

ช่วงที่ป่วย คุณหมอพยายามคิดหาสาเหตุของการเจ็บไข้ได้ป่วย และก็มั่นใจว่ามาจากอาหารที่ทาน ทำให้เขาสนใจประวัติศาสตร์ของอาหาร และเหตุผลด้านการตลาดที่ซุกซ่อนอยู่หลังงานวิจัยทางโภชนาการ หากมีคนไข้สนใจเรื่องนี้ก็สามารถมาคุยเรื่องอาหาร สุขภาพ และการเจ็บป่วย กับคุณหมอได้ทั้งวัน

“มีอยู่ช่วงหนึ่งที่ผมมีน้ำหนักเกือบร้อยกิโลกรัม เรียกว่าอ้วนเลยแหละ แล้วก็คิดได้ว่าถ้าอยู่อย่างนี้ต่อไปคงไม่โอเค เดี๋ยวจะมีปัญหาอย่างอื่นตามมา ผมก็กินอาหารต่าง ๆ ที่เขาบอกกันมาว่าจะทำให้ลดน้ำหนัก แต่ก็ไม่เวิร์ค จนมาควบคุมมื้ออาหาร เปลี่ยนชนิดอาหารโดยไม่ลดปริมาณพลังงานที่รับ แล้วปรับเมตาบอลิซึมในร่างกายใหม่ จนน้ำหนักผมลงมาเหลือประมาณ 86 กิโลกรัม

ยิ่งค้นพบงานวิจัยเพื่อวัตถุประสงค์ทางการตลาด เขายิ่งพยายามลดละเลิกอาหารหลายอย่าง น้ำหนักของเขาที่เคยลดลงเยอะได้พาให้มวลกล้ามเนื้อลดตามไปด้วย คุณหมอจึงศึกษาเรื่องอาหารให้มากขึ้น และทดลองหาหนทางควบคุมน้ำหนักที่เหมาะสมกับตัวเอง โดยการทานอาหารแบบ โลว์คาร์บแบบโมดิฟายด์ MCT คีโตเจนิค ไดเอท เขาก็ทานคู่กับน้ำมัน MCT ก็ทำให้สามารถทานโปรตีนได้มากขึ้น โดยที่ยังมีภาวะ Nutritional Ketosis อยู่ซึ่งทำให้ลดการอักเสบในร่างกาย การทานอาหารที่ไม่ดี Bad Carolies จะทำให้เกิดการอักเสบในระบบต่างๆ ของร่างกาย การทานอาหารที่ช่วยลดการอักเสบต่างๆ ในแบบของเขา ทำให้เขาเป็นผู้ที่ตรวจพบว่าไม่มีหินปูนเกาะเส้นเลือด (Calcium Score –Zero) มาเป็นเวลา 5 ปีติดต่อกันจนถึงปัจจุบัน ถ้าทานอาหารที่ไม่ดีที่เป็น Bad Energy เช่นน้ำมัน Omega -6 Poly Unsaturated Fatty Acid (PUFA), Seed Oil , Trans Fat , Sugar , Ultra Process Foods เข้าไปมาก ๆ จะทำให้เกิดการอักเสบในระบบต่าง ๆ ของร่างกาย ทำให้แก่เร็ว และป่วยเป็นโรคต่าง ๆ รวมทั้งโรคทางกระดูกสันหลังด้วย มีงานวิจัยมากมายที่แสดงให้เห็นว่าการอักเสบทำให้เกิดข้ออักเสบ โรคกระดูกพรุน โรคกระดูกสันหลังเสื่อม โพรงกระดูกสันหลังตีบแคบกดทับเส้นประสาท เซลล์ในหมอนรองกระดูกสันหลังตาย หมอนรองกระดูกสันหลังนี้จึงมีความสำคัญมาก เพราะช่วยให้กระดูกสันหลังอยู่ในแนวที่ดีช่วยในการขยับและเคลื่อนไหวในท่าทางต่างๆ ที่เราต้องการและที่สำคัญคือเป็นตัวที่ช่วยรับแรงกระแทก ช่วยไม่ให้กระดูกสันหลังหักยุบ การที่หมอนรองกระดูกสันหลังไม่แข็งแรงทำให้มีความเสี่ยงจากการยกของหนักแล้วหมอนรองกระดูกแตกเคลื่อนกดทับเส้นประสาท ทำให้อาการปวดลงขา ชาอ่อนแรง เดินไม่ได้ บางรายเป็นมากต้องมาผ่าตัดที่ศูนย์กระดูกสันหลัง BNH Spine Center มีวิธีการผ่าตัดแบบเจาะรู แผลเล็กเจ็บน้อย Minimal Invasive Surgery ที่วันต่อมาหลังผ่าตัดคนไข้จะสามารถลุกเดินได้ แล้วภายใน 2 วัน ก็กลับบ้านได้ ซึ่งคนไข้ส่วนมากพอใจกับการรักษาแบบดีมาก

และเพื่อการดูแลตัวเองอย่างสมบูรณ์ จะขาดการออกกำลังกายไปไม่ได้ ซึ่งคุณหมอเอกปฏิภาณชอบการทำการยืด Stretching Exercise กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นในท่าต่างๆ เป็นประจำ การปรับโครงสร้างให้อยู่ใน Good Alignment and Posture ซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญมาก และเขามักทำก่อนที่จะไปออกกำลังกายอย่างอื่นที่ทำให้มีการเพิ่มมวลกระดูกโดยการกระแทกแนวดิ่ง เช่นพวก Axial Load Exercise หรือพวก Pleiometric Exercise ที่เป็นการกระโดดในท่าต่างๆ และการออกกำลังกายที่ใช้แรงต้าน Resistance Exercise และการออกกำลังกายใช้แรงเยอะ เช่น ยกน้ำหนัก Weight Lifting เพื่อสร้างความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อ และกลับมามีกล้ามเนื้อมากขึ้น

การเล่นเคตเทิลเบล Ketllebell หรือลูกตุ้มน้ำหนักที่มีหูหิ้วเป็นการออกกำลังกายที่ นพ.เอกปฏิภาณ ชอบมากที่สุดเพราะเป็น Offset Loading Training การทำ KB Swing (Kettlebell Swing) มีประโยชน์สำคัญคือช่วยพัฒนากล้ามเนื้อแกนกลาง โดยเฉพาะสะโพกและขา เพิ่มความแข็งแรง ช่วยเพิ่มมวลกระดูก ช่วยเพิ่มความทนทานของระบบหัวใจและหลอดเลือด อีกทั้งยังเผาผลาญแคลอรีได้มาก เนื่องจากเป็นการออกกำลังกายแบบ Full body ที่ใช้แรงและการเคลื่อนไหวอย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ร่างกายแข็งแรง มีสมดุลที่ดีขึ้น และมีสุขภาพดีมากขึ้น

“…To live in the moment

To living my life

Easy and breezy

With peace in my mind

With peace in my heart

With peace in my soul

Wherever I’m going, I’m already home…”

Living in The Moment เป็นเพลงโปรดของหมอเอกปฏิภาณที่ขับร้องโดย Jason Mraz มีความหมายถึงการอยู่กับปัจจุบัน มีสติรู้ตัว Self Awareness และทำปัจจุบันให้ดีที่สุด ไม่ติดอยู่กับอดีตที่ผ่านไปแล้ว และยังไม่ต้องกังวลอนาคตที่ยังมาไม่ถึง ชีวิตคุณหมอก็พยายามทำวันนี้ให้ดีที่สุด มีสติกับตัวเอง หาเหตุผลเพื่อสร้างปัจจุบันที่มีความสุขทั้งด้านร่างกายและจิตใจ เสริมสร้างร่างกายให้แข็งแรง ไม่ว่าจะมีเรื่องทุกข์หนักเพียงใดก็ตาม เมื่อดูแลตัวเองได้ดีและมีสติ ก็จะมีปัญญาและมีกำลัง ที่จะจัดการเรื่องราวต่างๆ ให้ผ่านไปได้ด้วยดี สิ่งเหล่านี้ก็จะทำให้มีสุขภาพดี และมีชีวิตยืนยาวอย่างมีความสุข

สุดท้าย คุณหมออยากฝากว่าถ้าต้องการให้มีชีวิตที่ยืนยาวและมีความสุข ต้องอย่าลืมดูแลกระดูกสันหลังของร่างกายให้ดี เพราะเป็นแกนหลักที่สำคัญของร่างกาย

Customer’s Story

ทำนัดหมายแพทย์ออนไลน์ | Appointment