โรคเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง รักษาได้แบบไม่ต้องผ่าตัด ปลอดภัย ไร้แผล

ภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองเรื้อรัง (Chronic Subdural Hematoma หรือ CSDH)
เป็นภาวะทางการแพทย์ที่สำคัญและพบได้บ่อย โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ
หากไม่ได้รับการรักษา อาจส่งผลร้ายแรงถึงขั้นพิการหรือเสียชีวิตได้

ภาพ MRI และ CT scan ของสมองแสดงเลือดออกชนิด CSDH ด้านขวาและกดเบียดสมอง (ตามลูกศร)

สาเหตุการเกิด:

  1. การบาดเจ็บที่ศีรษะ แม้จะเป็นการกระทบกระเทือนเบาๆ
  2. การใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
  3. การดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
  4. โรคตับ ซึ่งส่งผลต่อการแข็งตัวของเลือด
  5. ภาวะสมองฝ่อในผู้สูงอายุ ทำให้มีช่องว่างใต้เยื่อหุ้มสมองมากขึ้น
  6. การผ่าตัดสมอง หรือการระบายน้ำไขสันหลัง

อาการของ CSDH ที่มาแสดง:

  1. ปวดศีรษะ: มักเป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด อาจเป็นแบบต่อเนื่องหรือเป็นๆ หายๆ
  2. อ่อนแรง: อาจเป็นที่แขนขาข้างใดข้างหนึ่ง หรือครึ่งซีกของร่างกาย
  3. ชา: รู้สึกชาตามร่างกายส่วนต่างๆ
  4. พูดไม่ชัด หรือมีปัญหาในการสื่อสาร
  5. ชัก: พบได้ในบางราย โดยเฉพาะหากก้อนเลือดมีขนาดใหญ่
  6. สับสน: อาจมีอาการสับสน ไม่รู้วัน เวลา สถานที่
  7. ความจำเสื่อม: มีปัญหาในการจำเหตุการณ์ใหม่ๆ หรือข้อมูลระยะสั้น
  8. การตัดสินใจบกพร่อง: มีปัญหาในการคิดวิเคราะห์หรือตัดสินใจ
  9. เดินเซ หรือทรงตัวไม่ดี
  10. การประสานงานของกล้ามเนื้อบกพร่อง
  11. อารมณ์แปรปรวน: หงุดหงิดง่าย หรือซึมเศร้า
  12. บุคลิกภาพเปลี่ยนแปลง: อาจมีพฤติกรรมที่แตกต่างไปจากเดิม

สิ่งสำคัญคือ อาการเหล่านี้มักค่อยๆ เกิดขึ้นอย่างช้าๆ ทำให้บางครั้งผู้ป่วยหรือญาติอาจไม่สังเกตเห็นในระยะแรก

การรักษา:

  1. การสังเกตอาการ (สำหรับกรณีที่มีอาการน้อยและก้อนเลือดขนาดเล็ก)
  2. การผ่าตัดเจาะระบายเลือด (Burr Hole Surgery) : เจาะรูเล็กๆ ที่กะโหลกศีรษะเพื่อระบายเลือดออก
  3. การผ่าตัดเปิดกะโหลก (Craniotomy) : สำหรับกรณีที่มีก้อนเลือดขนาดใหญ่หรือเลือดออกซ้ำ

ข้อเสียของการผ่าตัด: มีความเสี่ยงจากการดมยาสลบ, อาจมีภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัด เช่น การติดเชื้อ, ระยะพักฟื้นนานกว่า และอาจกลับเป็นซ้ำได้

     
    4. การรักษาโดยการอุดหลอดเลือด (Endovascular Embolization) 

 การรักษาเลือดออกชั้นใต้เยื่อหุ้มสมองเรื้อรังด้วยวิธีอุดหลอดเลือด เป็นทางเลือกใหม่ที่ไม่ต้องผ่าตัด เป็นการอุดหลอดเลือดแดงเยื่อหุ้มสมองส่วนกลาง (Middle Meningeal Artery Embolization) เพื่อลดการไหลเวียนเลือดไปยังเยื่อหุ้มสมองชั้นนอก ซึ่งเป็นแหล่งที่มาของเลือดออกใน CSDH ซึ่งมีข้อดีหลายประการ

  1. ปลอดภัยกว่าการผ่าตัด
  2. ไม่มีแผลผ่าตัด
  3. ผู้ป่วยเจ็บตัวน้อย
  4. ให้ผลการรักษาที่ดี
  5. สามารถเริ่มยาละลายลิ่มเลือดหรือต้านเกร็ดเลือดได้ทันที เมื่อมีความจำเป็นที่ต้องรักษาโรคอื่นที่เป็นด้วย

ทั้งนี้ การเลือกวิธีการรักษาขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ขนาดของก้อนเลือด ความรุนแรงของอาการ อายุและสภาพร่างกายของผู้ป่วย รวมถึงความพร้อมของเทคโนโลยีในสถานพยาบาลนั้นๆ แพทย์จะพิจารณาเลือกวิธีที่เหมาะสมที่สุดสำหรับผู้ป่วยแต่ละราย โดยมุ่งเน้นให้ได้ผลการรักษาที่ดีที่สุดและมีความเสี่ยงน้อยที่สุด

ขั้นตอนการรักษา:

  1. ให้ยาสลบหรือแบบไม่ดมยาสลบ
  2. แพทย์สอดสายสวนเข้าทางหลอดเลือดที่ขาหนีบผ่านเครื่องเอกซเรย์ชนิด digital subtraction angiography (DSA)
  3. นำสายสวนไปยังหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงเยื่อหุ้มสมองข้างที่มีอาการ
  4. ฉีดสารอุดหลอดเลือดเป้าหมายชนิดพิเศษผ่านสายสวนขนาดเล็กพิเศษ
  5. ใช้เวลาทำการรักษาประมาณ 1-2 ชั่วโมง

ภาพแสดงการฉีดสีหลอดเลือดชนิด MMA ที่ไปเลี้ยงเยื่อหุ้มสมอง

ภาพลูกศรแสดงให้เห็นการใส่สายสวนขนาดเล็ก (microcatheter) ในหลอดเลือด MMA แล้วทำการอุดภายใต้เครื่องเอกซเรย์แบบ DSA

ผลลัพธ์การรักษา:

  • ส่วนใหญ่ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นภายใน 1-2 สัปดาห์
  • เลือดที่คั่งค่อยๆ ถูกดูดซึมไปตามธรรมชาติ

การติดตามผล:

  • ทำเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองหลังการรักษา 1 เดือน และ 3 เดือน
  • แพทย์จะประเมินการหายของเลือดที่คั่งและอาการของผู้ป่วย

ภาพ CT scan เปรียบเทียบก่อนและหลังการรักษา CSDH ทางด้านขวาซึ่งแสดงให้เห็นผลการรักษาที่หายขาดแบบไม่ต้องผ่าตัด

โดยสรุป:

การรักษา CSDH ด้วยวิธี embolization นำเสนอทางเลือกที่มีประสิทธิภาพ ปลอดภัย และเป็นมิตรต่อผู้ป่วยมากกว่า เมื่อเทียบกับการผ่าตัดแบบดั้งเดิม ทำให้เป็นก้าวสำคัญในการพัฒนาการรักษาโรคทางระบบประสาท อย่างไรก็ตาม การเลือกวิธีการรักษาควรพิจารณาเป็นรายบุคคล

เอกสารอ้างอิง

  1. Link TW, Rapoport BI, Paine SM, Kamel H, Knopman J. Middle meningeal artery embolization for chronic subdural hematoma: Endovascular technique and radiographic findings. Interv Neuroradiol. 2018;24(4):455-462. doi:10.1177/1591019918769336 
  2. Ban SP, Hwang G, Byoun HS, Kim T, Lee SU, Bang JS, Oh CW. Middle meningeal artery embolization for chronic subdural hematoma. Radiology. 2018;286(3):992-999. doi:10.1148/radiol.2017170053

*ภาพทั้งหมดลิขสิทธิ์ของ นพ.อิทธิชัย ศักดิ์อรุณชัย

บทความโดย

ผศ.นพ.อิทธิชัย ศักดิ์อรุณชัย

ประสาทศัลยแพทย์และรังสีร่วมรักษาระบบประสาท

ศูนย์สมองและระบบประสาทโรงพยาบาลบีเอ็นเอช

ไอคอน PDPA

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายคุกกี้ และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง

ยินยอมทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • คุกกี้ที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง
    เปิดใช้งานตลอด

    เป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับเว็บไซต์ของเรา เนื่องจากคุกกี้เหล่านี้ทำให้เว็บเซิร์ฟเวอร์สามารถตอบสนองต่อการกระทำของท่านได้ อีกทั้งยังช่วยในการแสดงผลหน้าเว็บต่อท่าน และยังรวมถึงมอบประสบการณ์ที่สอดคล้องในระหว่างการท่องเว็บไซต์ คุกกี้เหล่านี้จะคงอยู่จนกว่าจะสิ้นสุดการเยี่ยมชมของท่านและจะถูกลบอัตโนมัติทันที
    รายชื่อคุกกี้ที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง

  • คุกกี้เพื่อการวิเคราะห์/เพื่อประสิทธิภาพ

    ช่วยให้เราสามารถตรวจสอบประสิทธิภาพการทำงานของเว็บไซต์ของเราด้วยจำนวนครั้งการเข้าดูหน้าเว็บและจำนวนผู้เข้าใช้งานเว็บไซต์ โดยบริการวิเคราะห์เว็บจะวิเคราะห์รูปแบบพฤติกรรมของผู้ใช้ ซึ่งเราจะใช้ข้อมูลดังกล่าวในการปรับปรุงประสบการณ์การใช้งานของผู้ใช้หรือค้นหาส่วนต่าง ๆ ของเว็บไซต์ที่ควรได้รับการปรับปรุง อย่างไรก็ตามข้อมูลดังกล่าวไม่สามารถระบุถึงตัวบุคคลได้ (กล่าวคือ เป็นข้อมูลที่ไม่สามารถใช้เพื่อระบุตัวตนของท่านและไม่มีการเก็บรวบรวมหรือประมวลผลข้อมูลส่วนบุคคล เช่น ชื่อ และที่อยู่อีเมลของท่าน) และข้อมูลเหล่านี้ใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางสถิติเท่านั้น
    รายชื่อคุกกี้เพื่อการวิเคราะห์/เพื่อประสิทธิภาพ

  • คุกกี้เพื่อช่วยในการใช้งาน

    ช่วยให้เรารับรู้เมื่อท่านกลับมาเยี่ยมชมเว็บไซต์ของเรา ด้วยข้อมูลนี้เราจึงสามารถปรับแต่งเว็บไซต์ของเราให้เป็นไปตามความต้องการของท่านได้ เพื่ออำนวยความสะดวกในการเยี่ยมชมของท่านให้มีประสิทธิภาพและเฉพาะเจาะจงสำหรับท่านมากขึ้น ซึ่งโดยทั่วไปแล้วข้อมูลที่รวบรวมโดยคุกกี้เหล่านี้จะไม่สามารถระบุตัวตนของท่านได้
    รายชื่อคุกกี้เพื่อช่วยในการใช้งาน

  • คุกกี้เพื่อการโฆษณา

    จะอยู่บนอุปกรณ์ของท่านเพื่อบันทึกหน้าเว็บไซต์หรือลิงค์ที่ท่านได้เยี่ยมชมหรือติดตาม ข้อมูลที่ได้จะถูกใช้เพื่อปรับแต่งเว็บไซต์ของเราและแคมเปญโฆษณาของเราเพื่อให้เหมาะกับความสนใจของท่าน
    คุกกี้เพื่อการโฆษณา

บันทึก